آنچه برای توسعه کشور لازم است!

به نقل از خبرگزاری اخبار آنلایندکتر جعفر محمدی وی در کانال فلسفه سیاسی در یادداشتی به بررسی دلایل توسعه برخی کشورها و رکود سایر کشورها پرداخته است. او در این یادداشت با طرح این سوال آغاز می کند:

چرا برخی از کشورها توسعه می یابند و برخی دیگر دچار رکود یا حتی پسرفت می شوند؟

قطعاً توسعه امری تصادفی نیست، بلکه دارای لوازمی است که توسعه با آنها امکان پذیر است و بدون آنها امکان پذیر نیست. در این مقاله 6 اصل لازم برای توسعه جوامع را آورده ام، اگرچه ادعای کامل بودن این فهرست را ندارم، اما معتقدم آنچه در ادامه می آید یک شش ضلعی حداقلی از توسعه است که بدون آن هیچ توسعه ای حاصل نخواهد شد. هر کدام از این موارد را می توان به صورت مستقل بررسی کرد و برای آنها مثال و ارقام آورد، اما در این مقاله تنها به ارائه کلیات می پردازم.

1- مدیریت علمی

علم حرف اول را در دنیای امروز می زند. وقتی بپذیریم که برای مربیگری یک تیم فوتبال دانش فوتبال لازم است یا برای درمان یک سرماخوردگی ساده باید به سراغ دانش پزشکی رفت یا نگهداری ماهی در آکواریوم دانش خاص خودش را می خواهد، چگونه می توان مدیریت کرد. کشوری بدون نیاز آیا علم و مدیریت علمی بود؟!

لازمه بهره مندی از مدیریت علمی این است که اولاً حاکمان به مدیریت علمی و اصل تخصص حکمرانی اعتقاد داشته باشند و ثانیاً از مدیران دانش محور برای اداره کشور استفاده کنند. کشوری که مدیریت علمی ندارد، باید درگیر آزمون و خطا باشد یا چیزی جایگزین علم دیگری شود، مانند سخنوری، عواطف کاذب و شاگردی. بدیهی است که با این جایگزین ها نمی توان توسعه را دید.

2- تطبیق

«تطابق خواسته‌های مردم و سیاست‌های دولت» نکته کلیدی در موفقیت جوامع است. تطبیق دایره بسیار گسترده ای را پوشش می دهد. از نوع پوشش گرفته تا سیاست خارجی، مردم باید خود را شریک حاکمان و اعمالشان بدانند. اگر در جامعه ای باورها، سبک زندگی، معیشت، موسیقی، مسافرت، پوشش و تفریح ​​عموم مردم یکسان باشد، اما حاکمان غیر از این حکم کنند، آن جامعه فاقد انطباق است.

یک مثال ساده از «عدم تطابق» این است که اکثریت مردم در خانه و اتومبیل خود به نوع خاصی از موسیقی که در تلویزیون ملی آنها ممنوع است گوش می دهند یا اینکه مردم یک کشور در مورد نوع روابط خارجی یک رأی دارند. اما حاکمان مخالف هستند. عمل نتیجه عدم تطابق «اصطکاک» و نتیجه اصطکاک کندی حرکت، تب و در نهایت آتش است.

3- اعتماد

«اعتماد» نیز یکی از ابزارهای ثبات و توسعه جوامع است; اعتماد مردم به یکدیگر، اعتماد مردم به حکومت و حاکمان و اعتماد حاکمان به مردم. مهمترین عامل در ایجاد اعتماد عمومی، عملکرد خود دولت در حکمرانی است که می تواند با ایجاد ساختارها و سیاست های واقع بینانه و عمل به آن، اعتماد عمومی را افزایش دهد.

وقتی اعتماد نباشد، «بدبینی» جای آن را پر می کند. در جامعه بدبین، همکاری شکل نمی گیرد و جامعه بدون همکاری رشد نمی کند. در چنین جامعه‌ای شایعه جای خبر را می‌گیرد و هر اتهامی اعم از معتبر و غیرقانونی، به‌ویژه به شخصیت‌ها و حاکمان، باورپذیر می‌شود و گسترش می‌یابد و بی‌اعتمادی را تشدید می‌کند.

4- امید

یکی دیگر از الزامات پیشرفت جوامع، وجود «امید» در جامعه است. جامعه خالی از امید، مرده متحرک است و نمی توان از مرده امید داشت. مردم باید به فردای خود و فرزندانشان امیدوار باشند، اگر نباشند، کارشان معطوف به آینده نیست، اما همه درگیر امروز و نان امشب خود هستند. جامعه مستاصل به میدان جنگ عمومی برای بقا تبدیل می شود و تمام توان افراد جامعه صرف حمله به دیگران و دفاع از خود در برابر حملات آنها می شود. در چنین جامعه‌ای مهاجرت تبدیل به یک اپیدمی می‌شود و هرکس بتواند خود و نسلش را نجات دهد، کشور را ترک می‌کند.

5- مشارکت

«مشارکت در اداره امور کشور» نیز یکی از مولفه های اصلی توسعه پایدار است. مردم باید خود را موثر بدانند و در تصمیم گیری ها و اداره کشور مشارکت داشته باشند و این مشارکت را با جان و دل احساس کنند. مردم باید مطمئن باشند که اگر نظری دارند می توانند در قالب های مدنی مانند احزاب که تشکیل می دهند بیان کنند. بدهند، پیگیری کنند و بالاخره آنچه امروز در ذهنشان می گذرد، می توانند با دیگران در میان بگذارند و در زمان معقولی در کشورشان اجرا کنند، نه اینکه نظر و دیدگاه مردم مانند آرزوهای غیر ممکن باشد. عدم مشارکت منجر به انزوا و بی تفاوتی مردم می شود و کشوری که مردم آن منزوی و بی تفاوت باشند هرگز توسعه را نخواهد دید.

6-شفافیت

“شفافیت” همچنین ثابت دائمی یک جامعه در حال رشد و توسعه است. جریان آزاد اطلاعات، دسترسی عمومی و آسان به اطلاعات و پاسخگویی قابل تأیید، پایه های اجتناب ناپذیر شفافیت هستند. جامعه کدر مانند خودرویی است که شیشه هایش گل آلود و ابری است. سرنوشت این خودرو تصادف و واژگونی است.

216216