اخلاق زناشویی حضرت علی الگویی برای بشریت

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، بر اساس آنچه ایکنا نقل می کند، ازدواج حضرت علی (ع) در واقع یک الگو و سبک زندگی صحیح است که می تواند برای همه ما نقشه راهی در مسیر ازدواج و مدیریت خانه و خانواده باشد. نحوه رفتار پیامبر اکرم با همسر و خانواده دارای ابعاد عاطفی، اجتماعی و اقتصادی است. برای بررسی این موضوع، مسعود روستانده، مدرس علوم دینی دانشگاه های همدان گفت وگویی انجام داده است که مشروح آن را در زیر می خوانیم:

در ابتدای مطلب از مقام و منزلت حضرت علی (ع) در پیشگاه خداوند بگویید.

درباره حضرت علی علیه السلام حدیث قدسی وجود دارد و آن اینکه خداوند متعال می فرماید: «اگر همه مردم در دوستی و محبت علی بن ابی طالب علیه السلام متحد می شدند آتش را خلق نمی کردم».

در زیارات نیز آمده است: «السلام علیک یا ترازو الاعمال»; آری حضرت معیار و میزان اعمال انسان در روز قیامت است. یعنی هر عملی که نزدیک به عمل امام باشد پسندیده است. بر اساس این احادیث و ادعیه، جایگاه و منزلت حضرت علی (ع) مشخص می شود و البته یکی از مهم ترین راه های شناخت آن حضرت مراجعه به نهج البلاغه است.

پیامبر در حکمت 82 نهج البلاغه می فرماید: «شما را به پنج چیز سفارش می کنم که اگر بر شتر سوار شوید و برای به دست آوردن آنها سریع بدوید مناسب است، اولاً هیچ یک از شما جز به پروردگار خود امید نداشته باشد، هیچ یک جز در این که از گناه خود نترس، اگر کسی از تو چیزی خواست که نمی داند، خجالت نکش و صریح بگو: نمی دانم، و اگر یکی از شما از شما چیزی پرسید که انجام داده است. ندانید که از آموختن آن خجالت نکشید، و صبر و استقامت کنید، زیرا صبر و استقامت برای ایمان است، همان گونه که سر برای بدن است». بنابراین با مراجعه به حکمت و نامه های اوست که می توان با او به خوبی آشنا شد و به مقام و منزلت او پی برد.

به نکات تربیتی و اخلاقی در نحوه ازدواج آنها اشاره کنید.

داشتن همسر حضرت علی (ع) یکی از شئون مهم زندگی ایشان است که نمایانگر خصوصیات بارز اخلاقی و رفتاری ایشان به عنوان یک شوهر و پدر است. برخی از این خصوصیات عبارتند از احترام و محبت; حضرت علی (ع) به همسران خود احترام می گذاشت و محبت را در خانواده گسترش می داد. این ویژگی محیطی آرام و دوست داشتنی را در خانواده ایجاد کرد.

مساوات و عدالت نیز از دیگر ویژگی های شخصیتی او بود، در برخورد با همسرانش عدالت را رعایت می کرد و هیچ کدام را بر دیگری ترجیح نمی داد. این نشانه توجه به احساسات و نیازهای همسرانش بود.

حمایت های عاطفی و روحی را به وفور در شخصیت حضرت علی (ع) می بینیم. او همیشه در کنار همسرانش بود و در مراحل مختلف زندگی از آنها حمایت عاطفی و روحی می کرد. ایشان به مشکلات همسرانش گوش داد و در حل آنها کمک کرد. او خانواده را به خوبی اداره می کرد و نگران گسترش ارزش ها و اصول اخلاقی در بین خانواده بود.

تعهد و وفاداری نیز از دیگر ویژگی های او بود. حضرت علی (علیه السلام) به عهد و تعهدی که در قبال خانواده اش داده بود، پایبند بود و این وفاداری را در همه شئون زندگی خود نشان داد.

تحصیلات نیز از ویژگی های حضرت علی (ع) بود; او به تربیت فرزندان خود اهمیت می داد و سعی می کرد آنها را بر اساس اصول اخلاقی و اسلامی تربیت کند. این خصوصیات باعث شد که حضرت علی (ع) به عنوان الگو در دامپروری شناخته شود و زندگی آن حضرت به عنوان نمونه موفق روابط خانوادگی پایدار و سالم معرفی شود.

چند نمونه از خصوصیات همسر حضرت علی را ذکر کنید.

در ازدواج امام علی (ع) کمک به همسر از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وارد خانه حضرت فاطمه علیها السلام شد و دید که با حضرت علی علیه السلام مشغول پاک کردن عدس است. پیامبر اکرم (ص) حضرت علی (علیه السلام) را تشویق کرد و فرمود: «ما از مردانی هستیم که در خانه ها را انتخاب می کنیم، جز او، با تمام موهای بدن، عبادت سنت، روزه ناهار و ناهار. شبها هیچ مردی در کار خانه به همسرش کمک نمی کند، مگر اینکه خداوند به تعداد موهای بدن شوهر، عبادت یکساله، روزه گرفتن و ثوابش را بدهد. شبانه در شب.”

یکی از عوامل سعادت و نشاط خانواده، تقسیم کار و تعیین حدود و وظایف زن و شوهر است. در شیوه صیغه امام علی، وظایف بین زن و شوهر با رویکردی منطقی تقسیم می شود. حضرت علی (علیه السلام) در فکر تقسیم کار با حضرت زهرا (علیها السلام) بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) این دستور را داد: «در خانه را با فاطمه (علیها السلام) انجام دهید و کار بیرون از خانه انجام شود. توسط علی (علیه السلام).

حضرت فاطمه علیهاالسلام با خوشحالی می فرماید: «اکنون بدانیم که ما در لذّت های غیر خدا وارد شده ایم؛ جز خدا هیچکس نمی داند که چقدر از این تقسیم کار خوشحال شدم».

کوتاهی در امور خانوادگی مانند اشتباهات زن و فرزند یا عدم حساسیت به عادات و سلایق نامتعادل اعضای خانواده موجب سعادت دنیوی و اخروی و عزت و سربلندی می شود و از بنیان خانواده جلوگیری می کند. تزلزل و فروپاشی خداوند در وصف مؤمنان می فرماید: «خشم خود را فرو می نشانند، از خطای مردم می گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد». حضرت علی علیه السلام نیز در توضیح این آیه می فرماید: «به هر حال با همسرت مدارا کن و با او به نیکی رفتار کن تا زندگی پاک و آرامی داشته باشی».

با فرارسیدن لحظه شهادت حضرت زهرا علیهاالسلام در مورد دفن جسد، محل دفن و نحوه شستشوی آن به همسرش حضرت علی علیه السلام سفارش کرد. او به وصیت همسرش نیز عمل کرد. همچنین در هنگام بیماری علی علیه السلام مانند پرستاری دلسوز از همسرش مراقبت می کرد.

امام سجاد علیه السلام از پدرش امام حسین علیه السلام نقل می کند: «زمانی که حضرت زهرا علیهاالسلام بیمار شد، به علی علیه السلام امر کرد که بیماری خود را به کسی نگوید، علی علیه السلام نیز چنین کرد و نکرد. کسى از کسالت زهرا(س) آگاه شود و خودش پرستارى و مراقبت از همسرش را بر عهده گرفت و اسماء هم به او کمک مى کند که وقت دفن او فرا رسید زهرا (س) به شوهرش دستور داد که مراسم تدفین را به عهده بگیرد و او را شبانه دفن کند و محل دفن را مخفی نگه دارد.

علی علیه السلام نیز چنین کرد; اما پس از دفن آن حضرت غمگین شد و اشک مبارک بر گونه هایش جاری شد، سپس رو به مرقد مطهر پیامبر(ص) کرد و گفت: درود و سلام بر تو ای رسول خدا! و سلام دختر عزیزی که بعد از مرگت سریع به تو پیوست! ای رسول خدا! به دلیل اختلاف زهرا، قوت من به ضعف و صبرم تبدیل به بی حوصلگی شده است. ای رسول خدا! وام از من گرفته شد! اما بدان که بعد از این غم من برای همیشه باقی می ماند و شب ها از فراق فاطمه نمی توانم بخوابم».