از شکست استعمار در ایران تا برخورد قاطع امیرکبیر با سفیران روسیه و انگلیس

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، کمتر شخصیتی را می توان در تاریخ ایران یافت که مانند تأثیری که امیرکبیر در دوره کوتاه حکومت خود بر جامعه ایران داشته است. به همین مناسبت با قاسم تبریزی پژوهشگر و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و رئیس کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی در کتابخانه شورای اسلامی به گفت وگو نشستیم که در ادامه می خوانید:

به نقل از مهر، قاسم تبریزی با اشاره به اینکه مرحوم میرزا محمدتقی خان امیرکبیر از شخصیت های سیاسی و نخست وزیر عصر قاجار و از چهره های درخشان سیاست، امنیت، مدیریت و تلاش برای استقلال و اقتدار بود، گفت: ایران و اظهار داشت: به یاد داشته باشیم که در زمان قاجار متاسفانه عملکرد برخی از سیاستمداران از جمله میرزا آقاسی که فرد مناسبی در آن زمان نبود. موقعیت، باعث تضعیف اقتدار ایران و همچنین جریان فراماسونری و جریان وابستگی برخی از شخصیت های سیاسی به انگلیس، روسیه و فرانسه برای ایران و حتی گاه دخالت های بی مورد سه کشور مدعی به ویژه به وجود آمد. تجاوزات و تجاوزات و توطئه های انگلیس برای ایران به گونه ای پیش می رفت که گویی ایران به روسیه و انگلیس وابسته است، اولین چیزی که. مرحوم امیرکبیر کرد می خواست دست سفارتخانه های خارجی را کوتاه کند، زیرا آنها نه تنها در امور دخالت می کردند، بلکه گاه دستور می دادند و گاه مانند کشوری استعمارگر علیه کشور مستعمره ادعا می کردند، لذا تلاش می کرد کشور را از وابستگی خارج کند. و برای دولت استقلال ایجاد کند.

رویارویی قاطع امیرکبیر با سفیران روس و انگلیس

وی با بیان اینکه امیرکبیر در دوران مسئولیت خود بسیار موثر بود، گفت: امیرکبیر اگرچه در دوران صدارت خود بسیار کوتاه بود، اما با سفرای فرانسه، انگلیس و روسیه برخورد محکم و قاطعی داشت.

تبریزی با اشاره به یکی دیگر از ویژگی های دولتمردی امیرکبیر تصریح کرد: میرزا تقی خان تلاش کرد فرصت طلبان و چاپلوس ها را از دربار و مرکز قدرت دور کند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر افزود: امیرکبیر از مراکزی که تولیدات کوچک و بزرگ داشتند حمایت می کرد و کارخانه ها و کارگاه های تولیدی را تقویت می کرد و اجناس مورد نیاز مردم در زمان خود اجازه صادرات به خارج از کشور را نداشت. او اصل را بر تحکیم داخلی کشور قرار داده بود، تشویق به ایجاد کارخانه ها، کارگاه های کوچک و بزرگ و تنظیم و رسیدگی به اوضاع نابسامان اقتصادی کشور از مهمترین اقدامات امیرکبیر برای ایران بود.

وی با اشاره به تلاش های امیرکبیر برای رسیدگی به درخواست های غیرمنطقی درباریان خاطرنشان کرد: وی برای رسیدگی به رشوه و درخواست های غیر ضروری درباریان تلاش زیادی کرد، درباریان و بستگان و خانواده شاه اغلب درخواست های غیرمنطقی از آنها داشتند. حکومت در زمینه های مختلف، اما امیرکبیر با اقتدار آنها را کوتاه و محدود کرد.

انتشار اولین روزنامه در عصر امیرکبیر

تبریزی در ادامه گفت: برای اولین بار در کشور این امیرکبیر بود که روزنامه «وقایعیه» را منتشر کرد تا خبرها در چارچوبی مناسب منتشر شود و مردم به ویژه استانداران و دولت مردان از این موضوع آگاه شوند. صحت و سقم تحولات از طریق رسانه. به همین دلیل روزنامه وقایع الکبیر در دوره امیرکبیر فعالیت خود را آغاز کرد. در زمان قاجار به دلیل کمبود نیروی متخصص در کشور، بسیاری از مردان برای تحصیل علم و صنعت به خارج از کشور رفتند و در کشورهای اروپایی ادامه تحصیل دادند. آنها یا بدون سلامت سیاسی و عضویت در سازمان فراماسونری و یا حتی یک مامور جاسوسی به کشور بازگشتند. به همین دلیل امیرکبیر تصمیم گرفت دارالفنون را تأسیس کند که در واقع در آن زمان جایگاه دانشگاه را داشت و رشته های نظامی، پزشکی، ادبی، سیمی و رشته های مختلف دیگر برای آن طراحی شد. نكته مهم اين بود كه اميركبير در دارالفنون اساتيد اجير شده توسط كشورهاي انگلستان، فرانسه و روسيه حضور نداشت، زيرا معتقد بود كه آنها توطئه گر و متجاوز هستند و ممكن است دانشجويان را از راه حق دور كنند. ، از کشورهایی مانند اتریش یا کشورهایی با ایران هیچ رابطه و ادعای استعماری نداشتند، سعی می کردند برای دارالفنون استاد استخدام کنند، امیرکبیر به ارتقای سطح علمی کشور اهمیت می داد. با ترجمه کتاب های تخصصی پزشکی، فیزیک، شیمی، ریاضی و … به همراه علوم انسانی.

شکست استعمار در ایران از دوره امیرکبیر آغاز شد

مسئول کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی در کتابخانه شورای اسلامی تصریح کرد: اقدامات امیرکبیر روند شکست استعمار را در کشور کوتاهتر کرد. او به عنوان نخست وزیر خدمت کرد. مواردی داشتیم که کارمندان سفارت انگلیس برای جاسوسی آمدند، امیرکبیر آنها را از دادگاه بیرون کرد. در زمان امیرکبیر منافع روسیه و انگلیس و فرانسه به خطر افتاد و عده ای از نفوذی ها که در کنار ناصرالدین شاه بودند دست به توطئه علیه امیرکبیر زدند و در نهایت او را عزل کردند و سپس میرزا آقاخان نوری که عامل آن بود. استعمار انگلیس و حتی به خاطر وابستگی یا غرور یا شاید برای امنیت جانش تابعیت انگلستان را به او دادند و با توطئه او و نزدیکان شاه از او خواستند که امیرکبیر را بکشد که شاه در مستی است. معلوم نیست مست بوده یا نه. البته شاه دستور شهادت او را داد با اینکه ارتباط مستقیمی با استعمار نداشت و حماقت هایی داشت. بنابراین شهادت میرزا تقی خان امیرکبیر مربوط به داخل ایران نیست، بلکه مربوط به همان توطئه سفارت انگلیس و عوامل آن است. میزبان..

وی افزود: متأسفانه بعد از امیرکبیر، وضعیت ایران به زمان میرزا آقاسی و قبل از امیرکبیر که یک صدراعظم اشتباه، نالایق و غیرقانونی نیز بود، برگشت و ایران را به عقب راند و دستاوردهای مهم و مثبت مرحوم امیر را از بین برد. کبیر و وابستگی ایران». به انگلستان گذشته بود

وی با اشاره به کتاب «میراث مکتوب استعماری و ضداستعماری در دوره صفویه و قاجاریه» گفت: این کتاب که توسط خانم مهدیه مرادپور گردآوری شده و با مقدمه دکتر محمدحسن رجبی دوانی، به بخشی از ایران اشاره دارد. تاریخچه در دوره صفویه و قاجاریه در میان نامه امیرکبیر در اعتراض به تجاوز رشید پاشا از خاک عثمانی به خاک ایران و لزوم توجه به خط مرزی که امیرکبیر به عنوان نخست وزیر استقلال طلب با اقتدار ملی برخورد می کند، نامه دیگری در اعتراض به فرانسوی ها وجود دارد. سفیر جایی که سفیر فرانسه مدعی شده است که ما در زمان میرزا آقاسی قرارداد تجاری بین ایران و فرانسه داشتیم و شما باید مفاد آن را رعایت کنید و تهدید می کند که اگر رعایت نکنید رابطه ایران و فرانسه قطع می شود و باید قبول کنم امیرکبیر با تدبیر قرارداد را چک کرد و گفت این قرارداد امضا ندارد، این چیزی که میرزا آقاسی نوشته باید محمدشاه امضا کرده باشد و چنین چیزی در این مورد وجود ندارد. نامه و ادعای شما ادعایی نادرست است و مسئولیت بستن سفارت بر عهده شماست. ما به دنبال دوستی هستیم، اما بر اساس قراردادی بین دولت های ایران و فرانسه در امور تجاری و به امضای شاه.

مقابله مستقیم با زیاده خواهی سفرای کشورهای خارجی

وی افزود: این کتاب به نامه دیگری نیز اشاره دارد، نامه دیگری در پاسخ به سفیر فرانسه که مدعی شده بود در صورت عدم رعایت توافق، صراحتاً سفارت را تعطیل می کنیم و باز هم میرزا تقی خان امیرکبیر بر تمایل خود تاکید کرد. دولت ایران او با فرانسه دوست است، اما با پیشنهاد انعقاد معاهده و قرارداد جدیدی که به نفع طرفین باشد، آن معاهده را نوعی وابستگی، استثمار و استعمار می خواند، بنابراین امیرکبیر را فردی استقلال طلب می داند. در عرصه خارجی منفعل نیست. و تحت تأثیر قرار می گیرد و به دنبال درگیری با کشورهای مسلمان و همسایه نیست و با سفرای کشورها نیز برخورد قاطع می کند.

تبریزی به خاطرات و زندگینامه سفیر انگلیس در ایران اشاره کرد و خاطرنشان کرد: در زندگینامه سفیر انگلیس نوشته شده است که روزی سفیر انگلیس با 10 نفر به دیدار امیرکبیر آمده است. خودش میگه بگو بشین تا نوبت سفیر 10 دقیقه ربع معطل میکنه بعد اعتراض میکنه که چرا مارو معطل کردی من سفیر انگلیس اومدم امیرکبیر امیرکبیر در اتاقش را باز می کند و می پرسد چرا سروصدا می کنی، سفیر می گوید نیم ساعت صبر کردم، امیرکبیر پاسخ داد هر جا راهپیمایی می کنی. تو برو چرا 10 نفر رو با خودت بردی مگه من با شما موافق نیستم پس این 10 نفر اینجا چی میخوان بیرونشون کن بعد بیا حرف بزن یعنی برخورد قاطع مخصوصا در موضوع انگلیس که روحیه استعماری داشت یکی از صفات بود. و خصوصیات امیر

وی با ذکر خاطرات دیگری از امیرکبیر گفت: یک بار دیگر امیر در دفترش نشسته بود، متوجه سر و صدا شد، دید که یکی از کارمندان ایرانی که در سفارت کار می کرد برای گرفتن اخبار روز از دفتر امیر آمده است. امیر می پرسد اینجا چه خبر است؟ آن شخص می گوید آمدم خبری بگیرم، اگر خبر ندهی به سفیر می گویم تو را تنبیه کند. امیرکبیر آن شخص را به اتاق خود فراخواند، سپس وقتی آن شخص وارد شد، سیلی به صورت او زد و پرسید: مسلمان هستی یا کافر؟ از جاسوسی برای آنها خجالت نمی کشی؟ چقدر به شما حقوق می دهند؟ من چندین بار به شما پول می دهم که از این به بعد آنها را به ما نقل از دهید، آن شخص هم اطاعت می کند، بعد از مدتی سفارت انگلیس می بیند که اخبار داخل سفارت دست امیر است و امیر این کار را با یک کارمند وی در سفارت روسیه نیز خدمت می کرد، لذا در برخورد با بیگانگان، مستقلاً از مقام عزت و اقتدار با روحیه اسلامی برخورد می کرد.

این محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر خاطرنشان کرد: در برخورد با وضعیت فقرا و بیماران به عنوان یک مسئول مسئول و دلسوز عمل کرد. آنچه در شخصیت امیرکبیر مسلم است صفا و صداقت و ایمان اوست. دوم اینکه روحیه استقلال طلبی و احترام به جامعه و اقتدار ایران مهم است. سوم ایجاد برنامه های جدید برای رشد علمی و رشد اقتصادی جامعه.