«امکانات و امتناع های صلح در ایران امروز»/ شاید نتوانیم به راحتی در جامعه به آرامش برسیم.

گروه اندیشه: دکتر سعید معیدفر رئیس انجمن جامعه شناسی ایران در نشست تخصصی «صلح در آیینه فرهنگ و سیاست ایران» که به همین مناسبت برگزار شد، مقاله خود را با موضوع «امکانات و امتناع های صلح در ایران» ارائه کرد. روز جهانی صلح توسط گروه جامعه شناسی حقوق انجمن جامعه شناسی. او امروز خواند.

به نقل از خبرگزاری اخبار آنلایناین استاد بازنشسته دانشگاه در ابتدای سخنان خود به پارادوکس تاریخ و فرهنگ ایران اشاره کرد و گفت: وقتی به سمت تاریخ و فرهنگ ایران می رویم یک پارادوکس وجود دارد با توجه به جغرافیای استراتژیک ایران، این پارادوکس پایه و اساس صلح است. از یک سو و شرایط جنگ از سوی دیگر از آنجایی که ایران از گذشته های دور گذرگاه تجارت شرق و غرب جهان بوده است، طبیعی است که برای بقای تمدن در این منطقه، یعنی ایران بزرگ، باید زمینه های صلح فراهم شود تا تجارت به خوبی انجام شود و در نهایت آن ثروت تولید شود که می دانیم بسیاری از امپراتوری های بزرگ ایرانی و تمدن ایرانی محصول چنین بستر مناسبی بودند.

معیدفر می افزاید: اما در عین حال این گذرگاه محل طلوع شرق و غرب جهان نیز بوده است که بارها شاهد بوده ایم که از طمع این ثروت و این امپراتوری مهاجمانی از آنجا آمده اند. شرق و غرب کشور را درگیر کردند و در نهایت کشور را درگیر شرایط جنگی و ضد صلح کردند و به نظر می رسد این پارادوکس به شکل دیگری در جریان است که در تاریخ و گذشته ما وجود داشته است، زیرا باید در اینجا امنیت و آرامش وجود داشته باشد، به طوری که راه های تجاری برای این امر امن باشد، وضعیت به هم ریخته است، و متاسفانه برای چندین قرن، در مواجهه با ما عثمانی‌ها، این گذرگاه‌ها ویران شدند و می‌دانیم که این اتفاق از جنوب یا شمال این کشور می‌افتد، بنابراین امکان صلح را از دست داده‌ایم.

رئیس انجمن جامعه شناسی ایران می افزاید: طمع به شرایط راهبردی و دیگر موقعیت هایی که در اینجا وجود داشت، مبنای ضد صلح بود و در شرایط فعلی نیز در چنین شرایطی هستیم. ما در شرایطی هستیم که می‌توانیم ببینیم که منطقه ما برای شرایط جنگ، تهاجم، کشتار و مسائل مشابه آماده است.»

این استاد سابق دانشگاه در ادامه به روندهای مثبت مبتنی بر صلح در ایران اشاره کرد و گفت: الفیکی دیگر از توافقاتی که در دوره جدید به ویژه نسل های امروز رخ داده، روند جهانی شدن و تأثیرات آن بر نسل جدید است که برخلاف نسل دوران انقلاب، نمی خواهد با رویارویی های سرسختانه مواجه شود. بیشتر میل به زندگی، صلح و سبک زندگی خودش را دارد و آن نگرش های ایدئولوژیک و آن روحیات انقلابی تقریباً در بین نسل های جدید ما ناپدید شده است. و این خود نویدبخش پایه ها و زمینه های صلح در میان مردم به ویژه نسل های جدید است. اما از سوی دیگر متأسفانه نظام سیاسی برآمده از دوران حکومت های ایدئولوژیک و مبارزه با امپریالیسم و ​​این مسائل که به نوعی ما را از سال 57 وارد میدان انقلاب کرد و نسلی که هنوز از آن زمان برتر است. قدرت را در اختیار دارد. و بر اساس آن ایدئولوژی و افکار قبلی و در عین حال خطراتی که منطقه را تهدید می کند و یا رویارویی هایی که در زمینه فلسطین و اسرائیل و امثال آن ایجاد شده است، اساس جنگ نیز همین است. آنچه در منطقه شاهد آن هستیم این است که منطقه با این تمرکز درگیر جنگ است و هر لحظه ممکن است دامنه آن بیش از حد گسترش یابد.

رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران می‌گوید: به‌طوری‌که آن پارادوکس به گونه‌ای دیگر جریان داشته، در حالی که ما مزیت‌های اقتصادی و تجارت بین‌المللی خود را نیز از دست داده‌ایم. و بنابراین ما در معرض چنین خطراتی قرار داریم. به جنبه های مثبت آن هم اشاره کردم که مشکل نسل جدید، روند جهانی شدن و گرایش این نسل به صلح و زندگی است. همانطور که در شعارهای سال 1401 در میان جمعیت انبوهی که با شعارهای زندگی، آزادی و زن به وضعیت موجود اعتراض می کردند مشاهده کردیم. اینها مسائلی است که حول این پارادوکس در کشور ما وجود دارد و در عین حال به نظر می رسد ایران به دلیل انقلاب ها، تحرکات و اعتراضات متعدد، دوره های بسیار سختی را پشت سر گذاشته است، جامعه خسته است و تمایلی به ادامه ندارد. اینطور نیست. این یک چیز مثبت است. متأسفانه نظام سیاسی همچنان بر تداوم آرمان های دهه 50 اصرار دارد به نظر می رسد با توجه به تمرکز مطالبات عمومی و آنچه در نسل های جدید وجود دارد، در نهایت چاره ای جز پذیرش راه آنها ندارد.“

وی سپس در مورد آینده کشور گفت: بنابراین تا حدودی می توان آینده را به سمت صلح در کشور تعریف کرد، اگرچه موانع دیگری هم داریم، از جمله اینکه می دانیم پس از گذشت چندین دهه هنوز نتوانستیم به آن برسیم. تعریف مشخصی برای زنده ماندن در جامعه، تثبیت خودمان در میانه آن دوران مدرن و ارزش های خاص آن با دورانی که هویت های دیگر در این میان در ما مهم بود، همچنان ادامه دارد و این شاید خلأ تاریخی باشد نسل هایی که ممکن است فراز و نشیب هایی را در آینده کشور ما به همراه داشته باشد. قطعا در آینده با توجه به تقاضای نسل های جدید و تعمیم تدریجی آن شاید نتوانیم به راحتی در جامعه به آرامش برسیم.“

معیدفر در پایان گفت: به هر حال برای رسیدن به آن (آرامش) مطمئناً ممکن است هر از چند گاهی جامعه ایران عرصه ناملایمات باشد. به عنوان یک قاعده، نمی توان چیز زیادی را پیش بینی کرد. شاید شرایط منطقه بحرانی شود، شاید آثار کوتاه مدتی بر مردم و کشور ما داشته باشد و ناخواسته ما را وارد تقابل کند. اما آنچه بیش از همه می تواند تضمین کننده آینده کشور باشد، تمایل عمومی نسل های جدید به نوعی تعامل با جهان، منطقه و حتی در بین خود است. و این نوید صلح در آینده کشور خواهد بود. تا رسیدن به این وضعیت، گاهی ممکن است اتفاقات غیرقابل پیش بینی رخ دهد و گاهی این ها حرکت های ضد صلح است. به هر حال امیدوارم این چالش ها و این مسائل زیاد مهم نشوند و گرایش عمومی جامعه به سمت صلح بتواند تاثیر عمیقی بر فرهنگ و سیاست جامعه ما بگذارد.»

بیشتر بخوانید:

پاسخ شهرداری تهران درباره مهر دفتر انجمن جامعه شناسی ایران / سعید معیدفر: پاسخی اشتباه و متناقض
رویکرد علم ستیز و نهادهای علمی در شهرداری تهران / اقدام خلاف قانون شهرداری تهران برای تخلیه ساختمان انجمن جامعه شناسی
نسل جوان بازسازی می خواهد یا زندگی؟/ «انسجام طبقه متوسط ​​از بین رفته است»

216216