
سازمان ملل از فرسایش خاک و فرونشست زمین به عنوان «جذام زمین» یاد می کند، یعنی مانند جذام که بدن انسان را آهسته آهسته از بین می برد، این پدیده نیز زمین را به تدریج و به طور غیر قابل برگشت نابود می کند. نتایج یک تحقیق جدید نشان می دهد که ایران دومین کشور جهان از نظر میزان فرونشست و سومین کشور از نظر سطح فرونشست است. اتحادیه اروپا 4 میلی متر فرونشست زمین در سال را عادی اعلام کرده است. اما میانگین فرونشست در ایران 15 برابر نرخ اعلامی است اتحادیه اروپا است. برخی از شهرهای ایران از جمله تهران، مشهد، اصفهان، کرمان و یزد با خطر جدی فرونشست مواجه هستند. این موضوع می تواند زندگی میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار دهد. در شهر مشهد فرونشست زمین به سمت شمال غربی شهر پیش رفته و با سرعتی در حدود 20 سانتی متر در سال به تدریج به مرکز شهر و اطراف آن کشیده شده است. حرم امام رضا (ع) یکی از دلایل اصلی فرونشست زمین در ایران برداشت غیرقانونی آب های زیرزمینی است.
تحلیل و پیشنهاد استراتژیک:
اگر قورباغه ای را در آب داغ بیندازید، بلافاصله بیرون می پرد تا جان خود را نجات دهد. اما اگر قورباغه را در آب سرد قرار دهید و سپس به آرامی آب را گرم کنید، قورباغه کم کم به تغییرات دما عادت کرده و متوجه خطر نمی شود. سرانجام وقتی آب به نقطه جوش می رسد، قورباغه قدرت و اراده ای برای نجات خود ندارد و در آب پخته می شود. داستان “قورباغه پخته” استعاره معروفی در تفکر سیستمی است که اغلب برای توصیف خطرات تغییرات تدریجی استفاده می شود. فرونشست زمین مانند قورباغه ای است که در حال پختن است. روندی تدریجی و نامرئی که بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی آن را نادیده می گیرند. به همین دلیل توجه عمومی و سیاسی لازم برای مقابله با این پدیده وجود ندارد.
فرونشست زمین نه تنها زیرساخت های حیاتی مانند ساختمان ها و جاده ها را تخریب می کند، بلکه اثرات مخربی بر کشاورزی دارد. این پدیده باعث تخریب لایه های خاکی می شود که برای کشاورزی ضروری است. به خصوص در مناطقی که زمین های کشاورزی به دلیل کمبود آب به آب های زیرزمینی وابسته هستند، فرونشست زمین می تواند زمین های حاصلخیز را برای همیشه از بین ببرد و منجر به بحران اقتصادی و معیشتی بزرگ برای کشاورزان و جوامع روستایی شود.
اما ایران مسائل مهم دیگری هم دارد: کمبود آب، بحران منابع طبیعی، فرسایش تدریجی سرمایه اجتماعی، مهاجرت نخبگان و نیروهای متخصص، آلودگی هوا، عدم تعادل انرژی و ورشکستگی صندوقهای بازنشستگی شبیه قورباغهای است که در گرما پخته میشود. آب؛ زیرا ممکن است جامعه به دلیل تغییرات تدریجی متوجه وخامت کامل اوضاع نشود و زمانی که بحران به اوج خود رسید، تغییر و اصلاح آن بسیار دشوارتر خواهد بود. ویل دورانت مورخ و فیلسوف معروف می گوید: تمدن بزرگ را نمی توان از بیرون فتح کرد مگر اینکه خود را از درون نابود کند. قبل از اینکه دیر شود، نجات قورباغه های آشپزی ایران را در اولویت قرار دهید.
منبع: کانال نویسنده
216216
منبع: www.khabaronline.ir