ترجمه قرآن به ترکی استانبولی

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغانقرآن مهمترین منبع مطالعات و تحقیقات اسلامی است. مسلمانان از آغاز کتابت قرآن به مدت 14 قرن به مطالعه و آموزش آن پرداخته و مطالعات مختلفی در مورد آن انجام داده اند. به طوری که می توان قرآن را یکی از پر ترجمه ترین کتاب ها دانست. ترجمه این کتاب توسط مسلمانان و حتی پیروان سایر ادیان با اهداف مختلف انجام شده است و این رویکرد همچنان رو به افزایش است.

سایت ایکنا نوشت: این در حالی است که نمی توان ترجمه قرآن را با قرآن یکی دانست. چنانکه اکثر مترجمان گفته اند که «نه حفظ لطافت و قوت زبان عربی و نه بیان مفاهیم و اسرار آن ممکن است».

زبان ترکی یکی از زبان های زنده ای است که قرآن کریم به آن ترجمه شده است. بر اساس اولین کتابشناسی جامع و جهانی ترجمه های چاپی قرآن کریم، تا سال 1980 107 ترجمه کامل ترکی و 197 ترجمه ناتمام انجام شده است.

ترجمه به ترکی در دوره خلافت عثمانی به دلیل فتواهای شرعی و ممنوعیت های قانونی ترجمه با رکود مواجه شد. اما پس از انقراض خلافت عثمانی، شروع به ظهور کرد.

در کتاب تاریخ توسعه ترجمه قرآن کریم به زبان ترکی، تألیف صدرالدین بن عمر کوموش، آماده است: ترکان یک قرن پس از ورود اسلام، کل قرآن کریم را به ترکی ترجمه کردند. سرزمین آنها، به ویژه در قرن سوم هجری (قرن دهم میلادی). در همان ابتدای ورود اسلام، آیات و سوره های کوچکی را که در نمازشان می خواندند، به زبان خودشان ترجمه کردند، زیرا می خواستند احکام اسلام را بفهمند و بفهمند.

اما دقیقاً معلوم نیست که آیات قرآن را چه کسانی به ترکی ترجمه کرده اند یا چه زمانی ترجمه شده است. زیرا ترجمه هایی که در کتابخانه های ترکی یافت می شود اصل نیستند، بلکه از روی اصل کپی شده اند و معلوم نیست چه کسانی و چه زمانی نسخه برداری شده اند. آنچه در این زمینه نقل شده، ترجمه های اولیه ای است که در قرن چهارم و پنجم هجری قمری انجام شده است.

ترک ها قبل از مسلمان شدن از حروف اویغوری در نوشته های خود استفاده می کردند اما پس از مسلمان شدن از حروف عربی و لاتین در نوشته های خود استفاده می کردند.

ترجمه قرآن کریم به ترکی به دو صورت اصلی بود: ترجمه تحت اللفظی و ترجمه مفهومی.

ترجمه تحت اللفظی قرآن به ترکی استانبولی

این شکل ترجمه به این صورت است که متن قرآن به طور کامل نوشته شده و زیر هر کلمه معنی آن به ترکی نوشته شده است.

این شکل ترجمه به دلیل عدم توجه به قواعد و ساختار زبان ترکی مورد انتقاد قرار می گیرد، علاوه بر این که این شکل ترجمه جز در مواردی حاوی توضیحاتی نبوده و آن موارد معدود فقط توضیح مختصری در مورد آن داشته است. حاشیه صفحه

ترکها این شکل ترجمه را از ایرانیان آموخته بودند زیرا ایرانیان قبل از ترکها قرآن کریم را به فارسی ترجمه کرده بودند. سپس ترجمه تحت اللفظی آن توسط دانشمندانی از آسیای مرکزی که به منطقه آناتولی (Türkiye) مهاجرت کردند، به آن منطقه منتقل شد.

به طور کلی بر اساس این فرم، ترجمه های زیادی از قرآن کریم به زبان ترکی انجام شده است; چه ترجمه جزئی برخی از سوره های قرآن باشد و چه ترجمه کل قرآن کریم.

ترجمه مفهومی قرآن کریم به ترکی استانبولی

این شکل ترجمه شامل ترجمه مفاهیم قرآن کریم همراه با توضیحات است و در بیشتر موارد از این شکل ترجمه برای سوره هایی استفاده می شود که زیاد خوانده می شوند مانند سوره های کوچک قرآن و سوره های «یس». «ملک»، «کهف» و ​​مانند آن.

قرآن کریم نخستین بار توسط جمعی از علمای ترک به ترکی ترجمه شد. ایشان در ترجمه خود بر ترجمه فارسی قرآن کریم تکیه کرده اند. این ترجمه ترجمه تحت اللفظی به زبان ترکی بود و زیر هر کلمه عربی معنی آن به ترکی نوشته می شد. این ترجمه به دست ما نرسیده و اطلاعات دقیقی از آن در دست نیست.

پروفسور زکی ولیدی طغان نسخه ای از این ترجمه را در سال 1914 در بخارا کشف کرد. این کپی از اصل است، اما ناقص است و نسخ کننده و تاریخ نسخه مشخص نیست. نسخه دوم در موزه آثار ترکی و اسلامی موجود است که تاریخ نسخه آن 734 هجری قمری و نام نگارنده آن محمد بن الحاج دولتشاه شیرازی بوده است. این قرآن به لهجه ترکی شرقی (گویش اوغوز) ترجمه شده و عبدالقادر ارتغان در مورد آن تحقیق کرده و اطلاعات ارزشمندی در مورد این ترجمه ارائه کرده است.

در زمان ملوک الطوائفی، قرآن کریم به ترکی استانبولی نیز ترجمه شد. ابتدا سوره های کوچک و چند سوره دیگر ترجمه شد و سپس کل قرآن کریم ترجمه شد. در دوران عثمانی، ترجمه های بسیاری از سوره های قرآن کریم یافت شده است و نسخه های زیادی از این ترجمه ها در کتابخانه سلیمانیه استانبول نگهداری می شود.

پس از گذشت یک قرن از تأسیس دولت عثمانی (1299م)، عثمانیان به تفسیر قرآن و ترجمه مفاهیم آن به ترکی پرداختند. نسخه هایی از این ترجمه ها در کتابخانه های استانبول و روسیه و سایر کتابخانه های منطقه آناتولی موجود است.

سلطان عبدالحمید دوم در زمان حکومت خود به بسیاری از علمای ترک اجازه ترجمه قرآن کریم به ترکی را داد. از جمله این علما می توان به شیخ الاسلام موسی کاظم، احمد جودت پاشا، برکت زاده اسماعیل حقی و… اشاره کرد که احمد جودت آیات بسیاری از سوره مبارکه یوسف را ترجمه و سری پاشا نیز سوره فرقان را ترجمه و تفسیر کرده و در دو جلد و سوره منتشر کرده است. یوسف در سه جلد. از شیخ الاسلام موسی کاظم نیز ترجمه و تفسیری با عنوان «صفوه البیان» در یک جلد آمده است که حاوی تفسیر سوره مبارکه فاتحه و بقره است. برکت زاده همچنین کل قرآن را به ترکی استانبولی ترجمه کرده و با نام «انوار القرآن» منتشر کرده است.

برخی از ترجمه های قرآن کریم به زبان ترکی استانبولی عبارتند از:

قرآن کریم به زبان ترکی، ترجمه هیئت ترجمه، استانبول، 1926م.

قرآن کریم، ترجمه جمیل سعید، استانبول، 1924/1340ق.

البیان فی آیات القرآن الکریم با ترجمه ترکی، هیئت ترجمه، استانبول، ۱۹۲۴م.

نور البیان، ترجمه قرآن کریم به ترکی، حسین کاظم قدری، استانبول، 1922م.

ترجمه قرآن کریم به ترکی، اسماعیل حقی ازمیری، استانبول، 1926/1344ق.

ترجمه قرآن کریم به ترکی، سلیمان توفیق اوزولو اوغلی، استانبول، ۱۹۲۷م.

ترجمه قرآن ابراهیم عامر خانجانیس، وارنا، 1910م.

محمد حمدی یازر (۱۸۷۸-۱۹۴۲ میلادی) محقق مسلمان ترکی است که به دلیل ترجمه قرآن کریم شهرت دارد.

لازم به ذکر است که مجتمع چاپ مصحف شریف ملک فهد ترجمه قرآن کریم را به زبان ترکی استانبولی در سال 1428 هجری قمری منتشر کرد و جمعی از اساتید متخصص بر ترجمه این قرآن نظارت داشتند.