توصیه بسیار مهم امام علی; اگر چشمت به ثروت مردم باشد، فقیر می میری!

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، در کتاب بحارالانوار جلد 78 صفحه 204 روایتی است که امام علی علیه السلام می فرماید:

از صالحان علیه السلام روایت شده است که به فرزند موسی علیه السلام فرمود: «ای فرزند یقین به آنچه برای او قسم می دهم، تو شرم مکن. و تو آن کسى که چشمانت را بر ما در دست مى‏دارى، آن دیگرى فقیر است و من از آنچه او را سرزنش مى‏کنم، راضى نیستم احکام و هر که کوچکتر است خطای دیگری خطای نفس و من صغری معصیت نفس بزرگی معصیت دیگران.

ای پسرم! هر که به سهم خود راضی باشد نیازمند است و هر که به آنچه در دست مردم است چشم دوخته باشد فقیر خواهد مرد. اگر کسی خطاهای دیگران را در نظرش کوچک و ناچیز ببیند و لغزش های خود را کوچک و ناچیز ببیند، لغزش های دیگران در نظرش بزرگ می شود.

شرح این حدیث بر اساس درس آیت الله آقا مجتبی تهرانی را در ادامه بخوانید:

به خدا پناه می برم از شر شیطان. بسم الله الرحمن الرحیم

در یک روایت است، نقل شده است، البته نمی گویند راوی کیست، من ندیدم. او از اصحاب امام صادق (علیه السلام) است، می گوید: رفتم و بر پیامبر وارد شدم، دیدم او نشسته است. فرزندشان موسی بن جعفر رضی الله عنه در برابر پدر نشسته است و امام صادق علیه السلام او را نصیحت می کند. به قول ما پدر داشت پسر را نصیحت می کرد. الان نمیخوام… همه چیزای قبلی رو پاک کردم. بعد می گوید: این جملاتی است که توانستم حفظ کنم. معلوم می شود که سخنان پیامبر آنقدر مفصل بوده که صحابی توانسته آن را حفظ کند. دستوراتی که پدر به پسر می دهد. حالا قبل از شروع این جملات را از زبان ممقدتی می گویم.

انسان ها در زندگی دنیوی خود همه به دنبال آرامش هستند، واقعاً همین طور است. اینجوری نیست؟ هان! هر چه به این در و آن در می زند، برای ایجاد آرامش برای خود است، هرگز نمی خواهد درونش را به هم بزند، بلکه می خواهد آن را آرام کند. حتی آنهایی که دنبال پول می دوند فکر می کنند که برایشان آرامش می آورد. همه اینجوری هستن

می گوید: حضرت جمله اول را حفظ کرده بود و به فرزندش فرمود:

«یا بونایه» ای پسرم! «من قناع بیما قسم لهو، استغانی» اگر کسى راضی باشد، به آنچه رسیده راضی باشد، به اصطلاح عادی شرعی ما، این آرامش را پیدا می کند. به این ترتیب آرامش پیدا می شود. اشتغنا، دیگر خود را بی نیاز می بیند، این در را بکوب، در آن در را بکوب. میفهمی چی میخوام بگم؟! استغنا یعنی این، به کسی نیاز ندارد، آسان است. چه مشکلی دارد … آسان است، آرام شده است.

اما از سوی دیگر، اگر کسی چشمانش را بر آنچه در دست دیگری است ببندد، این «بیچاره» آخرین نی را که می‌خواهد می‌اندازد. او احساس بی کفایتی و غمگینی می کند. متوجه شدید که نگاه کردن به آنچه دیگران دارند آرامش شما را از بین می برد. این چیزی است که شما را فقیر می کند. این جمله ترم دوم است. چهار جمله اش را حفظ کرده بود. چهار، پنج برابر.

ثالثاً: «وا من لام یراز ای بیما قسم لهو» اگر کسی به آنچه خداوند به او روزی داده راضی نباشد. درسته یا نه؟ این را بدانید! «لِعْمَرُ اللَّهِ فِی الْأَمْرِ» نئوزبالله در تدبیری که برای خلقش از نظر رزق و روزی کرده است، خدا را متهم می کند، نعوذبالله، نمی توانم بگویم که می خواهیم فلانی را در کاری متهم کنیم که این کار انجام شده، می گوییم: نکرد. این را درک کنید دیگر چه بگویم، این به ما مربوط می شود. ما هم همین را می گوییم، نه؟! او احساس خوبی ندارد. به عرض من رسیدی؟ او احوال من را نمی داند، مثلا متهم به جهل، جهل، «تهمت زدن به خدا در قضیه نئوزب الله» شد؟! تصور نکن! فکر کردی که، فقط به این دلیل که قلب داری، هیچی! شما باید آن را به زبان خود بگویید، به معنای واقعی کلمه، نه! رضایت متعلق به قلب است. اینکه تو دلت راضی نیستی به چیزی که خدا داده، عدم رضایتت، اینه که به خدا تهمت میزنی. نگاه کن حرف دلت را زدی ها به زبان نگفته است «وَمَن لَم یَرَزَهُ بِما قَسَیم لَهُ هَمَ اللَّهِ فی قضاء» این تهمت خداست. این عدم رضایت چیز دیگری نیست، بیان نشده است.

«و من به اندازه لغزشی از جانم کوچک نیستم». اگر کسی لغزش دیگران را در نظرش کوچک و ناچیز ببیند، این ذلت و لغزش خودش در نظرش بزرگ جلوه می کند. «وَ أَنْ أَنْ خَلْطَهُ الْأَنْفَسَهُ عَلَیْهِ» بازتاب اوست، اگر لغزش خودش در نظرش کوچک جلوه کند، لغزش دیگران در نظرش بزرگ جلوه کند. این دو جمله به هم مرتبط هستند. میفهمی یعنی چی؟ و معتقد است که اگر انسان اشتباهات دیگران را کوچک و اشتباه خود را بزرگ ببیند، این برای انسان نقش سازنده ای دارد. یعنی چی؟ او مجبور است دیگر این کار را انجام ندهد. میفهمی چی میگم؟! وقتی بزرگ به نظر می رسد، اشتباه می کند و سعی می کند خودش را اصلاح کند. اما اگر معلوم شد تقصیر او کوچک است، دیگران بزرگ هستند. شد؟ نقش چیست؟ نابودی برای انسان وجود دارد، این شخص هرگز قابل درمان نیست.