حاج آقا مجتبی تهرانی; بسط سیره اخلاقی حضرت روح الله

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، یکی از اساتید حوزه علمیه قم در یادداشتی درباره حاج آقا مجتبی تهرانی نوشت:

عالمی از تهران و از خانواده‌ای اصیل، متفکر و ریشه‌دار که در کنار فقاهت و مرجعیت، عنوان استاد برجسته اخلاق را به خود اختصاص داده است. شاگرد ممتاز حضرت روح الله که نه تنها خالق اخلاق الهی، بلکه نظریه پرداز و صاحب مکتبی در اخلاق اسلامی است.

شخصیتی انقلابی و فراگیر که پناه جوانان حزب اللهی است. او بیش از 40 سال است که کرسی دائمی اخلاق و معارف است و پس از مرگش آثار مکتوب فراوان او همچنان راهگشا و روشنگر است. او کسی نیست جز آیت الله آقا مجتبی تهرانی (رحمه الله).

اگر آقا مجتبی را صاحب یک مکتب اخلاقی بدانیم، شایسته است به مؤلفه های این سیر و سلوک رویکردی داشته باشیم، بدون شک مکتب آن حکیم عارف وسیل دارای امتیازات و ویژگی هایی است که در ادامه بیان می شود.

امتیاز اصلی مکتب اخلاقی در اسلام از سایر مکاتب «ایمان به خدا که کمال مطلق و کمال مطلق است» است. فرمان او بر همه هستی حاکم است و کمال انسان در تجلی ویژگی های او در خود و تقریب آن است که مکتب اخلاقی آقا مجتبی از این اصل کلی مستثنی نیست و هدف دیگری را دنبال نمی کند. این مقاله نیز مانند سایر جاهای آثار و سخنان او تأثیر بسزایی دارد.

استفاده از آیات و روایات؛ او را باید کاملاً وفادار به سنت و سنت دانست. مطلبی از ایشان که برگرفته از آیات الهی و روایات معتبر نباشد، وجود ندارد و همین موضوع به مطالب ارائه شده توسط ایشان در بین نخبگان و مخاطبان خاص جامعه اعتبار خاصی می بخشد.

فصاحت در ارائه و جامعیت آن در عین دقت علمی; این بیان معجزه آسای شخصیت برجسته علمی مانند ایشان چهره ای مردمی از آقا مجتبی ایجاد کرد که می توان ادعا کرد مربیان این معلم فرهیخته را همه افراد حرفه ای و بازاری، نظامی و دانشگاهی، پیر و جوان، دانشجو تشکیل می دادند. و دانش آموزان و ایشان نیز مانند آیت الله شاه آبادی، تربیت مردم را برعهده گرفته بودند و از جلوه های قوی آن اقامه نماز در مسجد جامع بازار و جلسات مستمر اخلاق در خیابان ایران و برگزاری مراسم ویژه در مناسبت های خاص برای عموم مردم بود.

او را می توان مصداق بارز این آیه قرآن دانست که می فرماید: «وَ لَا أَرْسَلْنَا أَرْسُولَهُمْ إِلاَّ بِلْسانَهُمْ عَلَیْهِمْ؟ یشاء و او حکیم است» (سوره ابراهیم، ​​آیه 4).

هر پیامبری که فرستادیم بدون استثنا از زبانی ساده و جهانی استفاده می کرد تا کم کم قوانین و تعالیم خدا را برای قومش توضیح دهد. پس هر که را نالایق بداند آنها را رها می کند و هر که را شایسته بداند دست او را می گیرد. در این کار او شکست ناپذیر و صالح است. (ترجمه علی ملکی)

شهید مطهری در کتاب سیری در سیره نبوی می نویسد: هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم معاذ بن جبل را به یمن مبعوث کرد، به او دستور داد: و انسانیت و لا کینه…

ای معاذ، آسوده باش و با مردم تند برخورد مکن، بشارت دهنده باش و نفرت ایجاد نکن. یعنی به امر موعظه و روش تبیین آن توجه کنید (سیری در سیره نبوی، ص 209).

امیرکلام علی علیه السلام می فرماید: با ما صحبت مکن که از باطل می ترسی; (غرار الحکم حدیث 10173) سخنی می گویی که از انکار آن می ترسی.

نشانه های معارف دینی و اهل بیت علیهم السلام در بیان و محتوای اخلاقی زین تجلی یافت.

در مکتب اخلاقی آقا مجتبی تهرانی تضاد اخلاق و سیاست بی معنا بود، به همین دلیل ایشان اولین نفری هستند که مراسم ختم آقا مصطفی را در تهران برگزار کردند که آن روزها یک رفتار کاملا سیاسی محسوب می شد.

اعتقاد نداشت که دنیا را به دنیا طلبان و اهل دنیا بسپارد و برای سلامتی روح و سعادت اخروی خود از دنیا کناره گیری کند و با آن وداع کند; بلکه تدبیر و سیاست را از صفات کمالی همراه با تهذیب و آفرینش می دید و در آموزه های اخلاقی خدمت به مردم را وظیفه می دانست.

حوزه اخلاق و عرفان همواره متمایل به شاگردی بوده است، اما برخی ویژگی اصلی تربیت اخلاقی را در گرو چنین ویژگی می دانند; اما آقای مجتبی مانند استاد بزرگوارش امام (ره) از این موضوع بسیار بیزار بود و حتی این نفرت به حدی بود که اطرافیان جرات چنین رفتاری را نداشتند، چرا که قرار می گرفتند. در بدترین وضعیت ممکن به همین دلیل از افراد چاپلوس استقبال نمی کردند، بلکه از افرادی صادق و با صفا و صداقت بالا به بهترین نحو استقبال می کردند.

بی شک جامعه مجازی و واقعی امروزی نیازمند تعلیم و تربیت چنین بزرگانی است و مهمتر از آن تداوم سنت است که می تواند بشریت امروز را از انسدادهای اخلاقی و بحران های اجتماعی رهایی بخشد.