حضرت آیت الله جعفر سبحانی در مراسم افتتاحیه حوزه های علمیه که در مدرسه فیضیه برگزار شد، با بیان اینکه در دنیا دو نوع تربیت داریم، به تبیین هر یک از این الگوها پرداختند.
گزیده ای از بیانات این مرجع تقلید شده است پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغانشما می خوانید:
- ما هم در ایران، هم در مصر و هم در جاهای دیگر تحصیلات عالی به نام دانشگاه داریم و تحصیلات حوزوی داریم. این دو نوع تربیت، در عین حال که هر دو محترم هستند، اما باید ویژگی های آنها را از یکدیگر جدا کرد تا بتوانیم این ویژگی هایی را که از پیشینیان به ما رسیده است، حفظ کنیم.
- یکی از تفاوت ها این است که استاد در آموزش عالی منصوب می شود اما در حوزه بعد از سطح اول اختیاری است. یعنی اگر بخواهیم از همه اساتید استفاده کنیم و از مردم بهره ببریم، باید این ویژگی را که هزاران سال است برای ما مفید بوده حفظ کنیم. در سطح اول چون سلیقه ها خاص بودن را می طلبد اما بعد از آن این ویژگی را داشتیم که انتخابی بود. اگر بخواهیم از همه بهره ببریم و همه بتوانند تدریس کنند و افکار مختلف در حوزه موثر باشد، باید بر این ویژگی انتخاب اساتید پافشاری کنیم.
- دومین ویژگی آموزش حوزوی این است که اگر طلبه می خواهد پیشرفت کند ابتدا درس را مطالعه کند و جاهایی را که نامشخص است علامت بزند و به دقت بفهمد که استاد در چه زمانی تدریس می کند.
- سومین ویژگی آموزش حوزوی این است که بعد از تدریس، اگر یک هفته یا دو هفته بگذرد، بحث گروهی شروع شود تا کم کم روحیه اجتهاد زنده شود. این ویژگی در گذشته بود، هنوز هم وجود دارد و من هشدار می دهم.
- ویژگی چهارم این است که ممکن است مطالب درسی در دانشگاه زیاد باشد اما باید مطالب درسی در حوزه کمتر باشد تا بتواند این مطالب درسی را به دقت درک کند و بفهمد. در زمان های قدیم این گونه بود و این موضوع بسیار مهم است. سطح 1 برای ما مرتبط نیست، اما در سطوح بالاتر باید این مطالب مطالعه را با دقت بفهمند و بچشند. این ویژگی مساجد قم، نجف و مصر است. من هم مصر بودم، در رواق ها هم این بحث ها را دارند، البته بحثشان با ما فرق دارد.
- پنجمین ویژگی این است که در دانشگاه امتحان امتحانی است اما معتقدم امتحان باید یک آزمون تفاهم باشد. امتحان تستی تست حافظه است و کسی که حافظه بالایی دارد برنده است اما کسی که درک بالایی دارد اما حافظه ضعیفی دارد عقب است. حافظه چیز خوبی است اما در امتحان باید محک درک باشد.
- در زمان مرحوم آیت الله العظمی بروجردی چندین ممتحن بودند، مرحوم آقای داماد، مرحوم آقای خرم آبادی و مرحوم آقا مرتضی حاج شیخ. دانش آموزان می آمدند، تکه ای از پیام ها را می گفتند و از دانش آموزان می خواستند آن را بخوانند و توضیح دهند. نباید تست حافظه باشد، باید امتحان درک باشد، البته اینها را عرض می کنم، بعضی ها ممکن است بعضی ها نباشند، اما اینها قابل مطالعه است.
- ویژگی ششم این است که خروجی دانشگاه کار در یک موضوع اجتماعی است که بسیار قابل احترام و مهم است چون متولی مسائل اجتماعی هستند، اما خروجی حوزه های علمیه این است که باید درس بخوانند و فارغ التحصیل شوند یا برای تبلیغ یا تبلیغ. تدریس اگر می‌خواهیم حوزه‌های علمیه قوی بمانند و بتوانند گذشته را تربیت کنند، همان‌طور که این حوزه بزرگان زیادی تربیت کرده است، خروجی آن باید مبلغ یا مدرس و مدرس یا کاتب و نویسنده باشد.
ضعف در تبلیغ در حوزه های علمیه
- حوزه ما قطعاً بعد از انقلاب متحول شده است، رشته هایی که قبلا نبود در این حوزه تقویت شده است، به ویژه رشته های تفسیر و کلام تقویت شده، اما حوزه تبلیغ ضعیف شده است.
- مقصود ما از «مباغل» واعظ سطح بالاست. آیا ایشان در گذشته فیلسوف بودند، مرحوم رشید، مرحوم محقق، مرحوم تربتی، مرحوم اشراقی بودند؟ اینجا بود که بارها به آقای اعرافی گفتم که موضوع تربیت تبلیغی را جدی بگیرید. پس از رسیدن به مرحله ای باید ذائقه مردم را دید و قوانین و مقررات خاصی را برای آنها در نظر گرفت; قرآن و نهج البلاغه را حفظ کند، تاریخ اسلام را بداند، جامعه را بشناسد، دردها را بشناسد، درمان ها را بشناسد.
- اگر بخواهیم دین مردم را حفظ کنیم، دین مردم از طریق همین منبرهاست. منبرهایی هستند که جامعه را اداره می کنند. اگر امام انقلاب را شروع کرد، از طریق همین منبرها بود که توانستند جامعه را به راه امام آگاه کنند. تربیت مبلغان موضوع مهمی است که نیاز به برنامه و معلم خاصی دارد. در قدیم در همین مدرسه فیضیه طلاب شب های جمعه منبر می رفتند و خود را امتحان می کردند. حال این موضوع باید کلی و اساسی باشد.
- آقایان نوشته هایی دارند و برای ما می آورند که اغلب در مورد مسائل روز و جدید است. بخش مشکلات ساخته شده خوب است به شرطی که مشکلات قبلی ما که نوشته شده قوی باشد. اگر در شماره های قبلی قوی نباشند، ارائه مسائل جاری برایشان چندان مفید نیست و لذا برخی از رساله ها خوب هستند، اما برخی از رساله ها خوب نیستند و این به این دلیل است که آنها مسائل جاری را درک کرده اند، اما اینها هستند. پشت مسائل قبلی
نقش مبلغان میدانی
- حوزه علمیه در سال 1301 تأسیس شد، اما در این دوران برکاتی داشت. در رژیم گذشته بر این بودند که جامعه را غربی کنند، تنها چیزی که توانست این کشتی را نجات دهد حوزه علمیه قم بود. مبلغان این حوزه بودند که توانستند این دین را حفظ کنند. زمانی که قرار بود به جمهوری اسلامی رای دهیم 98 درصد رای دادند و این یکی از برکات حوزه علمیه قم بود. در واقع حافظ دین مردم در داخل و خارج بیشتر مربوط به حوزه علمیه قم است. با تمام احترامی که برای حوزه علمیه نجف قائلم، این حوزه در این موضوع پیشگام بود و باید با تمام دندان از این حوزه حفاظت کنیم تا بتوانیم این کشور را به دست امام زمان(عج) برسانیم.
منبع: www.khabaronline.ir
