خوارج چه تأثیری در تاریخ اسلام تا امروز داشته اند؟

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان علمای شیعه با استناد به حدیثی از پیامبر(ص) کسانی را که با امام علی و از جمله خوارج جنگیدند، کافر می دانستند. در روايت مذكور آمده است: كسي كه با حضرت علي (ع) مي‌جنگد، مانند جنگنده با پيامبر است.

شیعه نیوز نوشت: خوارج، گروهی از لشکر امام علی (ع) در جنگ صفین که علی بن ابی طالب را به کفر متهم کردند و بر او قیام کردند.

آنان را به دلیل خروج علیه خلیفه مسلمین خوارج می نامیدند و همه کسانی را که حکیمی را قبول داشتند و به کفر علی اعتقاد نداشتند، کافر می دانستند.

ذکر علیه امام علی در مسجد کوفه و تهدید به قتل از جمله اقدامات خوارج است. پس از انجام حکمیت، در مخالفت با حضرت علی (ع) لجاجت بیشتری پیدا کردند و با عبدالله بن وهاب بیعت کردند.

و در راه خروج از کوفه و رفتن به نهروان مردم بی گناه را کشتند. امام علی پس از پایان حج با آنان در سال 38 هجری قمری با آنان وارد جنگ شد و بسیاری از آنان کشته شدند.

اما گروهی از آنها جان سالم به در بردند. فرقه های مختلف خوارج در طول تاریخ منقرض شده اند و تنها ابادیه که عقاید آنها به عقاید سایر مسلمانان نزدیکتر است در مناطقی مانند عمان و الجزایر حضور دارند.

در منابع اسلامي، ويژگي هاي متفاوت و گاه متضادي براي خوارج ذكر شده است; از جمله کسانی که قرآن را بدون تفکر حفظ و تلاوت می کردند، جهل و تنگ نظری، غرور و جنگ طلبی و نیز تعصب در عقایدشان.

آنها اولین گروه مخالف و اولین فرقه مذهبی در تاریخ اسلام به شمار می روند. از نظر خوارج، کسی که تعصب کند کافر است.

اکثر خوارج مخالف نصب خلیفه توسط پیامبر (ص) بودند و به انتخاب خلیفه معتقد بودند. سنگسار زناکاران را نیز رد کردند و در گفتار و عمل مخالف تقیه بودند.

خوارج را به دلیل دشمنی با حضرت علی (ع) گاه نواسب یا نسبه می نامند و چون ابتدا کسانی را که مرتکب گناهان کبیره شده بودند تکفیر کردند، مکفره نامیده شدند.

در اماکن عمومی، به ویژه مسجد کوفه، آشکارا به مخالفت با حکیم پرداختند و حضرت علی (ع) را به کفر و حتی تهدید به کشتن متهم کردند و در سخنرانی امام علی (ع) برای منصرف کردن او از پذیرش حکیم شعارهایی سر دادند. و آنها را متقاعد به ادامه جنگ کنند.

اما حضرت علی (ع) با آنها نجنگید تا اینکه به جنگ و خونریزی روی آوردند.

با وجود پیروزی امام علی (ع)، خوارج به عنوان یک گروه سیاسی، فکری و نظامی باقی ماندند. امام علی علیه السلام شیعیان را از جنگ با خوارج پس از خود نهی کرد.

امام حسن علیه السلام پس از صلح با معاویه، درخواست او را برای جنگ با خوارج رد کرد.

خوارج را دارای تأثیرات مهمی در تاریخ اسلام دانسته اند. از جمله تفرقه و ایجاد تفرقه در سپاه امام علی (ع) که به پیدایش اولین گروه مخالف و فرقه مذهبی در تاریخ اسلام انجامید. خوارج ابتدا رویکرد سیاسی داشتند، اما در زمان خلافت عبدالملک بن مروان، تعالیم خود را با مباحث کلامی آمیختند.

خوارج به قیام های مهمی که در مخالفت با بنی امیه رخ داد، پیوستند و به همین دلیل به عبدالله بن زبیر، زید بن علی و ابومسلم خراسانی کمک کردند. اما در مواردی با خلفای اموی سازش کردند و از طرف آنها اداره ناحیه یا اداره را به دست گرفتند.

گاه به طور مستقل زمام قدرت را در برخی شهرها به دست می گرفتند و با القابی چون امام، امیرالمؤمنین و خلیفه نامیده می شدند. بنی امیه به ویژه در عراق و ایران با شدت و خشونت تمام سعی در سرکوب خوارج داشتند. این جنگ ها را یکی از دلایل مهم ضعف و سقوط حکومت اموی دانسته اند.

مرتضی مطهری مجتهد و مورخ شیعه:

اولین رکودی که در جهان اسلام رخ داد، رکودی است که خوارج به سر بردند. اگر می خواهید بفهمید رکود با جهان اسلام چه کرده است، همین مسئله را در نظر بگیرید که یک بار می گوییم علی را کی کشت و بار دیگر می گوییم چه چیزی او را کشته است؟

اگر بگوییم علی را کی کشت؟ البته عبدالرحمن بن ملجم و اگر بگوییم چه چیزی علی را کشت؟ باید بگوییم رکود و مغز خشک و خشک مقدس.

با توجه به حوادثی که در دوران خلفای چهارگانه رخ داد، خوارج عمر و ابوبکر را به عنوان امام و خلیفه رسول خدا پذیرفتند، اما در مورد عثمان تنها 6 سال اول حکومت او و در مورد امام علی علیه السلام. ، الحکمیت را معتبر و معتبر می دانستند. این دو تا پایان سلطنت خود تکفیر و معزول شدند.

از برخی فرقه های خوارج، آرای فقهی نقل شده است; از جمله رد سنگسار زناکاران (براساس عدم ذکر آن در قرآن کریم)، ​​جواز کشتن فرزندان و همسران مخالفان، اعتقاد به اینکه فرزندان مشرکان نیز با آنها در آتش خواهند بود. پدران و مخالفت با تقیه در گفتار و عمل. به گفته آذرقا، مسلمانانی که از خوارج نیستند باید کشته شوند، اما کشتن مسیحیان، زرتشتیان و یهودیان ممنوع است.

از ابتدای ظهور خوارج در تاریخ اسلام، آثار مختلفی در ردّ عقاید آنان نوشته شده و یا در آثار حدیثی، روایاتی در نکوهش عقاید و اعمال خوارج ذکر شده است. از جمله روایاتی که دلالت بر پیشگویی های پیامبر اسلام در مورد خوارج و خروج آنان از دین دارد، دینداری و اعمال خوارج مذموم بوده و جنگ با آنان و کشتن آنان ثواب شمرده شده است.

همچنین علمای شیعه با استناد به حدیثی از پیامبر(ص) کسانی را که با امام علی(ع) جنگیدند، از جمله خوارج را کافر می دانستند. در روايت مذكور آمده است: كسي كه با حضرت علي (ع) مي‌جنگد، مانند جنگنده با پيامبر است.

در آثار تفسیری، رجوع خوارج به قرآن کریم برای اثبات عقایدشان مورد نقد و نقض قرار گرفته است; از جمله ادعای کافر بودن کسانی که کارهای بزرگ انجام می دهند. خوارج بر اساس آیه 97 سوره آل عمران معتقد بودند که هر کس حج را انجام ندهد، مرتکب گناه کبیره شده و در نتیجه کافر شده است، بنابراین انجام گناهان کبیره موجب کفر می شود.

در پاسخ به این استدلال گفته شده است که کفر در متون دینی معنای وسیعی دارد و هرگونه مخالفت با حق را چه در سطح اعتقادات و چه در سطح دستورات فرعی شامل می شود;

از این رو، در آیه 97 سوره آل عمران، کفر به معنای ترک حج توسط یک فرد توانا است، نه به معنای خروج از اسلام، آن گونه که خوارج می پنداشتند. ابن حزم با استناد به آیات دیگری از قرآن کریم ادعای خوارج را در این باره رد کرده است.

پاورقی ها و منابع:

۱- نهج البلاغه، تصحیح محمد عبده، خطبه ۳۵.

2- عاملی، علی علیه السلام و الخوارج، 1423ق، ج2، ص 77-82، 152-153.

3- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، 1385-1387ق، ج8، ص123.

4- مطهری، یادداشت های استاد مطهری، 1378، ج3، ص380.

5- اشعری، مقالات و فرق، 1341، ص 85-86.

6- نوبختی، فرق الشیعه، 1355ق، ص10.

7- شیخ مفید، الجمال و النصره، به کوشش سید العطره در غزوه بصره، 1374، ص. 85.

8- مطهری، اسلام و نیازهای زمان، صدرا، ج 1، ص 138. 1، ص. 77.