روایت کاشی از اثر خالقی; شناخت انقلابیون، تجربیات و ریشه ها / اثری که اگر خالق آن را منتشر کند … / دعوت مستمر از یک خالق: توقف کنید، ببینید و بیندیشید

فروزان آصف نخعی: دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی از اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی یکی از سخنرانان روز بزرگداشت علوم سیاسی ایران و تجلیل و تجلیل از چهره های برجسته علوم سیاسی ایران در روز چهارشنبه آذرماه بود. 28، 1403. در این مراسم که در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، در مورد شخصی صحبت کرد که با وجود تدریس در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در عرصه های اجتماعی و رسانه ای بسیار کم دیده شده است. . دکتر احمد خالقی دامغانی نویسنده کتاب «در جستجوی الگوی ایرانی توسعه» و تالیف 13 مقاله علمی در مجلات علمی است.

کاشی در این دیدار با تاکید بر اینکه «نمی تواند در مورد خانم دکتر مشیرزاده و آقای دکتر طیب حرف حق بزند» به دلیل اینکه تخصص ایشان مربوط به آن بزرگان نیست، گفت: بنابراین شکایت من منحصر به دکتر خالقی است. “

وی با تاکید بر اینکه بیش از چهل و یک سال با دکتر خالقی دوست است، گفت: در واقع دو سوم زندگی مان با هم بودیم، از جوانی با هم دوست بودیم، به همین دلیل به او زنگ می زنم. دکتر به سختی و من ترجیح می دهم او را احمد صدا کنم.»

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی سپس به دو نوع استاد در دانشگاه های ایران اشاره کرد و گفت: دو گروه از اساتید خوب علوم سیاسی و علوم انسانی داریم؛ گروهی از اساتید که نقش مهمی در تدریس، تألیف و ترجمه مهم داشته اند. کتب و واقعاً مدیون حضور و وجود این اساتید بزرگوار در رشته های علوم انسانی هستیم، اما اساتید خوب دیگری هم هستند که درس سخنانشان و پیشرفت آنها نشان داده می شود. آنها از نظر وجودی درگیر اتفاق بزرگی به نام انقلاب بوده اند و آنچه گفته اند و نوشته اند حاصل تجربیات وجودی و درونی آنهاست یک نوع تفکر در مورد حوادث 45 ساله بعد از انقلاب، زیرا این اساتید درگیر وقایع بعد از انقلاب هستند و مدام در مورد آن تجدید نظر کرده اند زاویه، و این گنجینه و ذخیره ای برای تحلیل امروز و حال ماست.»

کاشی در ادامه با تاکید بر اینکه «دکتر خالقی قطعاً یکی از نمونه های مهم این نسل از اساتید است»، گفت: البته دکتر خالقی فردی خاص است چرا که مسیرهای متفاوت اما موازی را طی کرده است که اگر فهرست کردن آنها خسته کننده است، اما تنها در زمینه امور سیاسی، به سه مسیر و سه دوره از تاریخ فکری او که امروز در او جاری است، می پردازم و شما می توانید هر دوره را بررسی کنید. تاریخ فکری او پیرامون برجستگی یکی از آنها.

سه دوره اندیشه دکتر احمد خالقی دامغانی از دیدگاه کاشی

استاد دانشگاه علامه طباطبایی سپس به سه دوره فکری دکتر احمد خالقی پرداخت و گفت: یک دوره از تاریخ فکری ایشان به تاریخ تحولات ایران می پردازد. چیزی که آقای خالقی در 40 سال گذشته به آن پرداخته و من در جاهایی از آن فاصله گرفته ام این است که اساساً نسبت به پدیده پوپولیسم حساس است. مثلا من جواد کاشی امروز هم در این سن خیلی تحت تاثیر فضا هستم. اما ویژگی او این است که هرگز تحت تأثیر فضای پوپولیستی جامعه و سیاست قرار نمی گیرد، حتی بر خلاف آن عمل می کند. به نظر می رسد همیشه ما را به دیدن، توقف و تفکر دعوت می کند. بنابراین می توان سیر رشد فکری او را در سه دوره مورد بررسی قرار داد. ای کاش دکتر خالقی این سه درس را در یک پارادایم خلاصه و ارائه می کرد».

کاشی در ادامه به اولین دوره اندیشه خلاق خالقی پرداخت و گفت: دوره اول تاریخ تحولات است که در این دوره تاکید وی بر بررسی تحولات تاریخی ایران برای آنچه امروز و اکنون می گذرد است. آنها همیشه مخاطب خود را به ندانستن تاریخ متهم می کنند.

یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به دومین دوره عمر فکار خالقی پرداخت و گفت:دوره دوم حیات فکری او بیشتر معطوف به بررسی محیط زیست ایران از منظر جامعه شناسی سیاسی بود. نقطه قوت دکتر خالقی این است که در این مدت الگویی برای درک تحولات ایران ایجاد کردند که متاسفانه هر چه گفتیم و هر چه اصرار کردیم منتشر نکردند. این الگو، الگویی درخشان و منسجم برای درک تاریخ تحولات ایران، اما از منظر جامعه شناسی سیاسی است.“

کاشی سپس به سومین دوره فکری خالقی اشاره کرد و گفت: دوره سوم زندگی فکری دکتر خالقی که مهمترین کارش پایان نامه ایشان است، ایشان نزدیک به 15 سال روی این اثر کار کردند و می دانم کجا و چگونه کار کرده است. داستانی است که او با یک سال یا یک سال و نیم کار نوشته است.

این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به چرخش فکری خالقی خاطرنشان کرد: آخرین چرخش فکری او در حوزه فلسفه است. اگر به صحبت های او گوش دهید، وقتی از هایدگر، دلوز یا کانت یا هر کس دیگری صحبت می کند، همیشه از ایران مثال می زند. این مثال ها را باید به دو صورت خواند: اولاً این ها مصداق هایی برای فهم گزاره های فلسفی است و ثانیاً برعکس، می توان گفت که همه آن ادله فلسفی برای فهم آن گزاره های تاریخی است.

وی افزود: در یک دوره به ما گفت تاریخ تحول را بخوانیم، خودش این کار را کرد، در دوره ای از زندگی فکری خود به شناخت ایران از منظر جامعه شناسی سیاسی پرداخت. آخرین دوره فکری آقای خالقی محدود به درک وجودی از موضوع انقلابی در ایران بود، به این معنا که انقلاب چه شد، چه در فضای سیاسی ایران تجربه شد و چه ریشه در فضای داخلی و فرهنگی داشت. لایه ها و جایگاه این موضوعات؟ بنابراین، مطالعه تاریخ، شناخت جامعه‌شناختی ایران و درک موضوعات حوزه، سه جنبه بود که به درک مسئله ایران منجر شد و امیدوارم روزی که این روزها خواهد بود. این سه را تحت یک پارادایم کلی جمع آوری کنید.

بیشتر بخوانید:
جواد طباطبایی: ایران تنها کشور دارای بنیان فرهنگی برای ایجاد رنسانس در منطقه است.
اقتصاد در دست کسانی است که پاسخگوی نهادهای حاکم نیستند/ با آتش بازی می کنند، در شرایط عادی نیستیم/ چرا از توسعه موفق دنیا درس نمی گیریم؟

216216