سوهانی: تخت جمشید نماد فرهنگی ایران، پلی به فضای مجازی/ جامعه دیجیتال ایرانی بسازیم/ دکتر شادمان و تسخیر تمدن بیگانه با فرهنگ بومی

گروه اندیشه: به نقل از خبرگزاری اخبار آنلایندکتر محسن سوهانی، پژوهشگر میان رشته ای، از نظرات فیلسوف فضای مجازی «بیونگ چول هان» و فرصت های قدرت نرم هویت ایرانی در دنیای دیجیتال می گوید. او معتقد است پیوند فرهنگی ایران با دنیای مجازی به فتح این دنیای جدید می انجامد. چرا که به گفته دکتر جواد طباطبایی فرهنگ ایرانی ویژگی های منحصر به فردی دارد و به عبارتی به گفته طباطبایی ایران تنها کشور دارای بنیان فرهنگی ایجاد رنسانس در منطقه است.

بر اساس این نقل از، سوهانی که سخنانش در کانال جراع منتشر شده است، «پیدا شدن اینترنت، بستر وب و فضای مجازی را انقلابی دانسته و می گوید: دنیای مجازی زمین های بازی و قوانین بازی خود را تغییر داده است. دگرگون شد و طبیعتاً مطالعات علوم انسانی نیز دستخوش تغییرات جدی شد حکیمان یا افرادی که در زمینه های بین رشته ای و مهارت های مختلف دستی بر آتش داشتند، آن را دنبال می کردند و از آن آگاه بودند».

علوم انسانی و دنیای پس از اینترنت و انسان

وی در ادامه گفت: اما با توضیح این مقدمه، اگر بخواهیم از منظر علوم انسانی به دنیای پسااینترنت و انسان نگاه کنیم، به نظر من بیونگ چول هان متفکر و فیلسوف کره ای و آلمانی است که آثارش و او به خوبی نقاب ظاهر باشکوه و جذاب زندگی مجازی را برمی دارد و ما را با چالش ها و مشکلات اساسی این نوع زندگی آشنا می کند به عنوان مثال، “چون هان” در کتاب “جامعه فرسوده” به خوبی نشان می دهد که چه چیزی یک زندگی نئولیبرالی است و شعارهای امیدوارکننده و جذابی مانند شعار “بله ما می توانیم” در آمریکا، بله، ما می توانیم. یا شعار معروف نایک JUST DO IT، او می گوید، تمام این شعارهای زیبا که امروز جهان را احاطه کرده اند، ظاهری امیدوارکننده دارند، اما پشت آن نهفته است. یأس و رنجی عمیق مانند کتاب «غم اروس» که از کمبود عشق در روابط انسانی در دنیای مجازی می گوید «همچنین اگر عشق از بین برود، اخلاق هم از بین می رود.

تبار چون هان; هایدگر، فوکو و ژیل دلوز

سوهانی در ادامه سخنان خود «چون هان» را در امتداد متفکرانی چون هایدگر، میشل فوکو و ژیل دلوز می داند که با نگاهی پست مدرن به مفهوم قدرت در مناسبات عصر جدید پرداخته اند و می گوید: «چون». هان بسیار ماهر است، این مناطق در بستر اصلی زندگی مردم و روابط مانند روابط دیجیتالی است. چالش ها، مسائل و مصائب آن را بررسی می کند. افسردگی و درماندگی سوژه آنلاین حکایت از آن ظاهر بسیار جذاب دارد. او می گوید در واقعیت با سیل اخبار و مطالب بیهوده در فضای مجازی مواجه هستیم. و گاهی اگر کسی بخواهد به گونه‌ای دیگر برخورد کند، مورد حمله گله‌هایی قرار می‌گیرد که تحت تأثیر یکدیگر هستند و با زندگی در سطح، معنای عمیق را دنبال نمی‌کنند».

روابط نئولیبرال، استعمار مدرن

این محقق در ادامه به نقل از چون هان می گوید: متاسفانه در روابط نئولیبرال و سرمایه داری جهش یافته جدید، در این فرآیند ارتباطات مجازی با این ابزار دیجیتالی مردم را به شیوه ای جدید استعمار می کنیم، در واقع چون هان از یک استعمار جدید صحبت می کند. جایی که مراکز قدرت و ثروت در قفس های طلایی در پشت آن قرار دارد و مردم و افکارشان را در بر می گیرد یا در کتاب دیگرش به نام «جامعه شفافیت» می گوید ما در فضای مجازی با آزادی روبه‌رو هستیم که همه می‌توانند افکار و کارهای خود را به اشتراک بگذارند، اما از طرف دیگر با یک نظارت بسیار قوی هم روبرو هستیم، یعنی آن الگوریتم‌ها مانند الگوریتم‌های اجتماعی تفاوت چندانی با هم ندارند شبکه در فیس بوک و الگوریتم هایی که سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی دنبال می کنند و همه اینها به این معنی است که افراد به شدت در قالب داده کاوی و اطلاعات به دست آمده مورد سوء استفاده قرار می گیرند آنها ابزاری برای تأثیرگذاری بر مردم و افکار و عقاید آنها می شوند.»

قدرت نرم و نگاه انسان ایرانی به آن

سوهانی در ادامه به مفهومی کلیدی به نام «قدرت نرم» اشاره کرد و گفت: در اینجا باید مفهوم کلیدی به نام قدرت نرم را بررسی کنیم که در قرن بیستم توسط جوزف نای مطرح شد که به معنای تأثیرگذاری بر درخواست ها، علایق و سلایق است. -این یک تسخیر بدون خونریزی است از این موضوع از منظر یک فرد ایرانی باید ارتباط و پل ارتباطی بین هویت ایرانی و فضای دیجیتال برقرار کنیم. بیایید یک جامعه دیجیتال ایرانی بسازیم. و این قطعاً برای ما ایرانیان در عصر حاضر و معادلاتی که آقای چون هان به خوبی برای ما به تصویر می کشد، یک مسئله بسیار بزرگ خواهد بود.

اهمیت قدرت نرم و هویت ایرانی

آقای دی اسمیت معتقد است که تصویر تخت جمشید پشت کتابش چاپ شده است که مفهوم ملی گرایی مفهومی مدرن و جدید است. این نتیجه دوران پس از پایان تسلط کلیسا و امپراتوری های بزرگ است. اما یک سری کشورها را استثنا می داند. به نظر او تمدن های کهن که مفهوم ملیت در آنها ریشه عمیقی دارد که سرمایه و میراثی گرانبها است برای ما ایرانیان رایگان است.

این محقق در ادامه با طرح این سوال که قدرت نرم ایران چه اهمیتی دارد؟ هویت ایرانی چه اهمیتی دارد؟ وی در پاسخ گفت: «الفبیایید نظرات یکی از متفکران برجسته در زمینه مطالعات مردم نگاری به نام آنتونی دی اسمیت (نویسنده کتاب ناسیونالیسم و ​​مدرنیسم) را در نظر بگیریم. او کتابی به نام «بررسی ریشه های قومی ملل» دارد که روی جلد آن کتاب تصویری از تخت جمشید دارد. نقش بسته است. آقای دی اسمیت معتقد است که مفهوم ناسیونالیسم مفهومی مدرن و جدید است. این نتیجه دوران پس از پایان تسلط کلیسا و امپراتوری های بزرگ است. اما یک سری کشورها را استثنا می داند. به نظر او تمدن های کهن که مفهوم ملیت در آنها ریشه عمیقی دارد که سرمایه و میراثی گرانبها است برای ما ایرانیان رایگان است.

سوهانی ادامه می دهد: ایران نماد و کلیدواژه ملتی در هم تنیده با تاریخی ریشه دار است که اقوام، نژادها، سلیقه ها و باورهای گوناگون تحت این نام نمادین ایران و همه وقایع هزاران ساله به شدت به هم گره خورده اند. تاریخ نتوانسته آنها را از یکدیگر جدا کند. ویژگی بارز فرهنگ و هویت ایرانی، هضم فرهنگی آن است. در تاریخ شاهد بوده ایم که تمام اقوام و قدرت هایی که به ایران حمله کردند نتوانستند ایران را فتح کنند، بلکه در ایران هضم شدند. مغول ها تحت تأثیر فرهنگ ایرانی آمدند و رفتند و تمدن دیگری ساختند. عرب حمله کرد، اما زبان فارسی تحت تأثیر قرار نگرفت».

وی افزود: هویت ایرانی خود گنجینه قدرت نرم است، اگر ردپای فرهنگ ایرانی را دنبال کنیم، ردپای شعر، زبان، ادبیات و فرهنگ فارسی در اقصی نقاط جهان از اروپای شرقی، بالکان، تا آفریقا و در بسیاری از نقاط جهان، ما به اهمیت این قدرت نرم و عامل قدرت نرم پی خواهیم برد.

نظریه تسخیر تمدن خارجی دکتر شادمن

سوهانی در این قسمت از سخنان خود به منظور نتیجه گیری، نظریه دیگری را برای ایجاد ارتباط میان سخنان خود مطرح کرد و گفت: این نظریه، نظریه مهم دکتر فخرالدین شادمان با کتاب «فتح تمدن فرنگی» است که ایشان به آن اشاره کردند. در دهه 20 نوشته شده است برای پیشینیان، جایگاه آن و روح آن فناوری است، اگر نتوانیم آن را تسخیر کنیم، او بر فرهنگ و هویت ما سایه افکنده است.

وی افزود: به نظر من ما ایرانی ها باید با ایجاد پل نوعی فتح انجام دهیم و بتوانیم با اتصال این گنجینه گرانبها با ابزار و فناوری جدید جامعه دیجیتال ایران هویت ایرانی بسازیم. جامعه ای که در آن به قول برایان سولیس، نسل برآمده از فضای مجازی، سبک زندگی خاص خود را دارد، مانند نسل Z، حالا اگر بتوانیم حوزه هویت ایرانی، این عامل موثر قدرت نرم ما را به این نسل متصل کنیم، قطعاً ما می توانیم یک تمدن بسیار بزرگ و جهانی بسازیم. در واقع این بستر و ابزار فضای مجازی هم تهدید است و هم فرصت. تهدیدات آن را می توان در آرای آقای چون هان و سایر متفکران و فیلسوفان این حوزه بررسی کرد. فرصت‌های آن نیز به ما بستگی دارد که چقدر می‌توانیم این پل‌ها و پیوندها را برقرار کنیم و قدرت نرم ایران را در قالب این ابزارها نشان دهیم. به همان اندازه که نئولیبرالیسم به عنوان یک جنبش می تواند بر بال فناوری سوار شود، مطمئناً فرهنگ و هویت ایرانی نیز می تواند این کار را انجام دهد.

بیشتر بخوانید:
جواد طباطبایی: ایران تنها کشور دارای بنیان فرهنگی برای ایجاد رنسانس در منطقه است.
سید جواد طباطبایی: ما کاملا گمشده ایم/ ایران موضوع دانشگاه های ما نیست/ ما هیچ فکر آماده و روشنی نداریم.
سید جواد طباطبایی; از خواندن ایده های اصلی تا نقد سبد فکری
چرا دولت در ایران قادر به حل مشکلات نیست؟

216216