ناباروری امروز به یکی از مهمترین چالش ها در زمینه بهداشت در ایران و جهان تبدیل شده است. مشکلی که هم زن و مرد را تحت تأثیر قرار می دهد و دلایل آن می تواند از عوامل ژنتیکی تا شرایط محیطی و سبک زندگی متفاوت باشد. در حالی که برخی از مشکلات ژنتیکی توسط فرد از بدو تولد همراه بوده و در بزرگسالی آشکار می شود ، عوامل محیطی مانند تغذیه ناسالم ، قرار گرفتن در معرض اشعه و گرما ، ایجاد بیماری های عفونی ، مصرف داروهای خاص یا حتی آسیب های تصادفی نقش جدی در ناباروری دارند.
مهر در نقل ازی نوشت: بسیاری از این موارد را می توان با اصلاح سبک زندگی ، مشاوره پزشکی ، غربالگری ژنتیکی و معاینه منظم از آن جلوگیری یا کنترل کرد. از طرف دیگر ، پیشرفت پزشکی در زمینه درمان ناباروری ، از جراحی های ساده و داروهای محدود گرفته تا روشهای پیشرفته مانند تزریق داخل -اترین (IUI) ، لقاح آزمایشگاهی (IVF) و تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) ، فرصت های جدیدی را برای زوج های ناسازگار فراهم کرده است. به گفته کارشناسان ، سن یکی از مهمترین عوامل موفقیت در درمان ناباروری است و زایمان در سالهای اولیه باروری بلوغ شانس بیشتری برای بارداری طبیعی یا کمک دارد.
در همین راستا ، ما با حامد هامید چوبینا استاد زیست شناسی زیست شناسی باروری دانشگاه علوم پزشکی تهران ، رئیس انجمن باروری و ناباروری و رئیس انجمن ایران نیمکت و زیست شناسی صحبت کردیم.
دلایل ناباروری در زنان و مردان چیست؟
Chobineh: ناباروری می تواند در مردان و زنان رخ دهد و دلایل آن به دو دسته اصلی عوامل ژنتیکی و محیطی تقسیم می شود. بخشی از دلایل ناباروری مربوط به ژنتیک خانواده است که معمولاً با گذشت زمان و هنگامی که فرد به بلوغ می رسد آشکار می شود. در این شرایط ، درمان ها با محدودیت هایی روبرو هستند ، اما روش های باروری ، مانند اهدای سلول های جنسی یا اصلاح اختلالات کروموزومی ، می تواند برخی از مشکلات را کاهش دهد.
در برخی از خانواده ها ، سیستم تولید مثل به دلیل مشکلات ژنتیکی است. در چنین مواردی ، متخصص زنان و زایمان از طریق روش های اصلاح و درمان های پیشرفته عمل می کنند ، اگرچه این کار آسان نیست. با این حال ، پیشرفت دانش و فن آوری های ناباروری در ایران و جهان امیدهای جدیدی را برای زوجین ایجاد کرده است.
از طرف دیگر ، برخی از عوامل ناباروری می توان از آن جلوگیری کرد و والدین می توانند با مشاوره ژنتیکی از انتقال برخی از بیماری های ژنتیکی به فرزندان خود جلوگیری کنند. مراقبت های فردی در طول زندگی نیز نقش مهمی در جلوگیری از ناباروری دارد.
عوامل محیطی نیز تأثیر زیادی در باروری دارند. حوادث مانند تصادف می تواند باعث ایجاد بافت بیضه در مردان یا رحم و تخمدان در زنان شود و منجر به ناباروری شود. علاوه بر این ، شیوه زندگی و محیط کار مردم مهم است. به عنوان مثال ، مردانی که در معرض گرمای شدید ، تابش یا فعالیت های طولانی مدت قرار دارند بیشتر از سایرین در معرض خطر هستند.
استفاده مداوم از لپ تاپ ها روی پا یا کار در مشاغل مانند جوشکاری و دندانپزشکی نیز می تواند با افزایش گرما به دستگاه تولید مثل آسیب برساند. توجه به تغذیه سالم ، جلوگیری از مکان های طولانی در محیط های با درآمد بالا و رعایت نکات ایمنی شغلی می تواند خطر ناباروری را کاهش دهد.
نقش ژنتیک و عوامل محیطی در ناباروری چیست؟
Chobineh: ناباروری در زنان و مردان مشاهده می شود و دلایل آن به دو گروه اصلی عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی تقسیم می شود. عوامل ژنتیکی معمولاً هنگام رسیدن به بلوغ آشکار می شوند و در بعضی موارد به دلیل شدت اختلالات ، درمان ساده ای ندارند. در چنین شرایطی ، روش هایی مانند اهدای سلول های جنسی یا اصلاح کروموزومی می تواند به بهبود شانس باروری کمک کند.
بخشی از ناباروری به دلیل مشکلات ژنتیکی سیستم تولید مثل است ، این مشکلات را می توان توسط متخصص زنان و متخصصان ارولوژی مدیریت کرد ، اگرچه مسیر ساده نیست. با این حال ، پیشرفت فن آوری های کمک در ایران و جهان امیدهای جدیدی را برای خانواده ها ایجاد کرده است.
همراه با دلایل ژنتیکی ، عوامل محیطی نقش مهمی در ناباروری دارند. قرار گرفتن در معرض تابش ، مصرف برخی غذاها و هورمون ها ، استفاده از مواد افزودنی مضر دهان و حتی بیماریهای عفونی می تواند به سیستم تولید مثل زن و مرد آسیب برساند. عفونت های مکرر در طول زندگی ، تغذیه ناسالم و تماس با سموم مهمترین دلایل ناباروری است.
همچنین ، مشاغلی که فرد را در معرض گرما ، تابش یا مواد شیمیایی قرار می دهد ، خطر ناباروری را افزایش می دهد. به خصوص در مردان ، خطر آسیب پذیری به دلیل بیضه های خارج از ناحیه شکم بیشتر است. استفاده مداوم از لپ تاپ ها بر روی پا ، کار در محیط های بالا یا سایت های طولانی مدت ، سایر عوامل مؤثر بر ناباروری مردان است.
روش های جلوگیری از مشکلات ناباروری چیست؟
Chobineh: برای جلوگیری از این مشکلات ، معاینات منظم ، بازدیدهای دوره ای به مراکز ناباروری و مشاوره با زنان و ارولوژی. ذخیره سلولهای جنسی در سنین پایین ، به ویژه برای افرادی که به دلیل بیماری هایی مانند سرطان مجبور به شیمی هستند ، راهی مؤثر برای حفظ شانس فرزندآوری در آینده است.
همچنین زمان مناسب برای ازدواج و فرزندآوری است ، اگر شرایط ازدواج در دسترس نباشد ، ذخیره سلولهای جنسی در بانکهای تخصصی می تواند گزینه پیشگیرانه باشد.
در مورد درمان ناباروری ، روشها با اصلاح شیوه زندگی و مشاوره تخصصی شروع می شوند و در صورت لزوم تا زمان اهدای سلول جنسی یا جنین ادامه می یابد. به گفته کارشناسان ، بسیاری از زوجین حتی با اصلاح زمان زناشویی و آگاهی از مقاربت مناسب می توانند شانس بارداری خود را افزایش دهند.
روش های درمان ناباروری در ایران چیست؟
وودی: در برخی موارد ، زوجین برای بهبود مشکلات سیستم تولید مثل و اجازه باروری طبیعی نیاز به جراحی های ساده توسط متخصص زنان و زایمان دارند ، اما در شرایط پیچیده تر ، استفاده از کمک باروری ضروری است. یکی از این روشها تزریق داخل intra -uterus یا IUI (IUI) است که در آن اسپرم پس از پردازش در آزمایشگاه به رحم زن منتقل می شود. اگر این روش مؤثر نباشد ، لقاح آزمایشگاهی یا IVF (IVF) پیش خواهد رفت. در این تکنیک ، تخم مرغ و اسپرم هر دو در محیط آزمایشگاهی ترکیب می شوند و جنین حاصل از آن پس از چند روز پرورش توسط جنین شناس به رحم منتقل می شود.
سایر پیشرفت های پزشکی در این زمینه شامل تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) با استفاده از سوزن های میکروسکوپی است که در آن جنین نیز در همان زمان امکان پذیر است و فقط جنین های سالم و با کیفیت به رحم مادر منتقل می شوند.
آیا پیری می تواند بر ناباروری تأثیر بگذارد؟
Chobineh: افزایش سن ، به ویژه در زنان ، احتمال درمان ناباروری را کاهش می دهد. بنابراین ، توصیه می شود که زوجین در سنین جوانی پذیرفته شوند. با این حال ، حتی در سنین پایین ، فن آوری های جدید باروری فرزندآوری را فراهم می کنند ، اگرچه درصد کمتری از موفقیت دارند.
در مواردی که زوجین سلولهای جنسی سالم ندارند ، تخم مرغ یا اسپرم را مطابق با قوانین مذهبی ، اخلاق پزشکی و ملاحظات اجتماعی اهدا می کنند ، می تواند گزینه ای برای فرزندآوری باشد. این روش همچنین تحت نظارت دقیق مراکز ناباروری تخصصی در کشور انجام می شود.
ایران مطابق با پیشرفت های جهانی در زمینه درمان ناباروری حرکت کرده است و امروزه بسیاری از فناوری های جدید کمک در مراکز تخصصی کشور در دسترس هستند.
1
منبع: www.khabaronline.ir
