فرق شیعه با اشعری و معتزلی چیست؟

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، پاسخ های استاد شیخ حسین انصاریان به سوالات جوانان را می خوانید:
شیعه با اشعری و معتزله که هر دو سنی هستند در هر دو موضوع عدل و امامت اختلاف نظر دارد. شیعیان امامت را یک منصب الهی می دانند و معتقدند امام باید معصوم و از جانب خدا باشد. اشعری و معتزله امامت را منصب الهی نمی دانند و قائل به عصمت امام نیستند.

فرق شیعه با معتزله و اشعری در اصل عدالت است که شیعه و معتزله قائل به اصل عدل هستند اما اشعری به این اصل اعتقاد ندارند. البته روشن است که هیچ یک از مذاهب اسلامی منکر عدالت به عنوان صفت خداوند نیستند. هیچکس نگفته که خدا عادل نیست.

تفاوت معتزله و اشعری در تفسیر و توجیهی است که درباره عدالت می کنند. اشاعره عدل را به گونه ای تفسیر می کنند که چنین تعبیری از نظر معتزله و شیعه برابر با نفی عدالت است. دادن به فاسق فی نفسه عدل است و خداوند عادل است یعنی به مطیع پاداش می دهد و نافرمان را کیفر می دهد و محال است که در مقابل این عمل کند ولی اشعری است. آنها معتقدند که هیچ چیز به خودی خود عدالت یا بی عدالتی نیست. کاری که خداوند انجام می دهد عین عدالت است. گویا خداوند فرمانبران را مجازات می کند و گناهکاران را پاداش می دهد که همان عدالت است.

تفاوت شیعه و معتزله در مسئله عدل این است که اگر چه عدل مورد اتفاق شیعه و معتزله است، اما شیعه در مسئله جبر و اختیار که یکی از فروع آن است با معتزله اختلاف دارد. مسئله عدالت

از نظر معتزله، اختیار و اختیار انسان مساوی است با تفویض، یعنی واگذاری انسان به خود و بی اثر بودن مشیت الهی از نفوذ، که محال و محال است، زیرا موجودات نیز همان گونه که نیازمند به خالق هستند. خالق در وجودشان آنها متعلق به خالق هستند، مانند چراغی که نور آن از ابتدا تا انتها به منبع نیرو بستگی دارد.

اختیار و آزادی مورد اعتقاد شیعیان این است که بندگان مختار و مختار آفریده می شوند، اما بندگان مانند هر موجود دیگری در همه هستی و در همه شئون هستی اعم از شأن اختیار، ایستاده بر ذات حق و وابسته به مشیت و مشیت و مشیت است. مراقبت اویند

این است که اختیار و آزادی در مذهب شیعه حد وسط بازدارندگی اشعری و هیئت معتزلی است و این همان جمله معروفی است که از ائمه اطهار(ع) نازل شده است: «لا جبر و لا قدر. تفویض، بلکه امری است بین دو چیز، نه جبر است و نه تفویض، بلکه بحث میان آن دو است». بنابراین تفاوت سه گروه کلامی مذکور که هر کدام دارای نظری خاص و جدا از آراء دو گروه دیگر هستند، در مسئله جبر و اختیار و ارتباط آن با اراده و مشیت الهی است که یکی از شاخه های مسئله عدل الهی محسوب می شود.