مسجد دختر مظفرالدین شاه کجاست؟

فخرالدوله همسر «محسن خان امین الدوله» و عروس «علی خان امین الدوله» صدراعظم ناصرالدین شاه بود. ایده ساخت این مسجد در یکی از اقامه نماز منزل ایشان در منزل شریفش واقع در محله حکومت شکل گرفت.

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان«نصرالله حدادی» از علمای تهران درباره ماجرای ساخت مسجد فخرالدوله می گوید: «فاخرالدوله این مسجد را به پیشنهاد مرحوم محمدتقی فلسفی واعظ و واعظ آن زمان بنا کرد. ” آقای فلسفی گاه سخنران مجلس دعای منزل در بیت شریف فخرالدوله در محله دولت بود. در یکی از این زیارتگاه ها به فخرالدوله پیشنهاد کرد که برای شوهر و پدرشوهرش آثاری بگذارد. پس از این پیشنهاد، فخرالدوله نیز به فکر ساختن مسجدی برای آنان افتاد و اندکی بعد در سال 1328 هجری قمری این مسجد زیبا ساخته شد.

اکنون نام فخرالدوله بر سر مسجد حک شده و نمازگزاران مسجد نیز از وی به نیکی یاد می کنند. «شاهین صلواتی» یکی از اهالی قدیمی محله می گوید: از قدیمی ها شنیده ایم که فخرالدوله محصولات زمین های کشاورزی وسیع خود را در شمال کشور بین نیازمندان توزیع می کرد. در عزاداری در بالکنی که مشرف به شبستان مسجد بود می‌نشست و جزء منظم مراسم بود». حدادی همچنین می‌گوید: «فخرالدوله مؤسس یک شرکت تاکسیرانی در تهران بود، تاکسی‌های زیادی خرید و در اختیار افرادی قرار داد که ثروت چندانی نداشتند، اجاره‌ای کمی از آن‌ها می‌گرفت، حتی در زمستان‌ها یک تاکسی اجاره می‌کرد. کامیون و زغال سنگ را به خانه هایی که نتوانسته بودند برای زمستان زغال سنگ تهیه کنند، می رساند».

به محض ورود به محوطه مسجد فخرالدوله، معماری متفاوت آن جلب توجه می کند. «نیکلای مارکوف» معمار گرجستانی خالق این بنای زیبا است. هنر استاد اصفهانی محمدعلی کاشی تراش که با خط زیبای استاد ابراهیم طالقانی تلفیق شده است یکی از رموز زیبایی این مسجد تاریخی است. این مسجد به سبک معماری دوران قاجار با آمیزه ای از معماری ایرانی و ایرانی ساخته شده است. از ویژگی های این بنا می توان به موازی سازی های متعدد آن اشاره کرد که در کنار 4 محراب ساخته شده در چهار طرف مسجد جلوه ای متفاوت به آن بخشیده است.

در هندسه و ترکیب اصلی بنا، گرایش به زیارتگاه های بیزانسی به چشم می خورد و مناره های کوچک به کار رفته در بنا متاثر از سبک معماری بیزانسی است. بنای مسجد فخرالدوله با بیش از 7 دهه قدمت همچنان وضعیت اولیه خود را حفظ کرده و در این سال ها تنها تعمیرات جزئی انجام شده است. مسجد فخرالدوله امام نیز جماعت برجسته ای داشت. رهبر آن‌ها مرحوم آیت‌الله میرزا خلیل کمره‌ای، نویسنده، محقق و فیلسوف معاصر بود که به کوشش برای وحدت مذاهب اسلامی شهرت داشت. همچنین در دوران مبارزه با طاغوت از یاران وفادار امام خمینی (ره) به شمار می رفت.