نامه مهم آیت الله خوانساری به شاه: از جامعه شیعه حمایت کنید

ماهرخ ابراهیم پور: در پاییز 1353 دولت بعث عراق اعلام کرد که قصد دارد 5 روحانی شیعه ساکن شهر نجف اشرف را اعدام کند. به دنبال این خبر، روزنامه اطلاعات در 15 آذر 1353 از اعتراض روحانیون برجسته حوزه علمیه قم به اقدام تهاجمی دولت بعث عراق خبر داد.

در همان روز آیت الله احمد خوانساری نامه ای به شاه نوشت و در آن از او خواست که در برابر این رفتار عراق اقدام کند. روزنامه اطلاعات متن این نامه و پاسخ شاه به آن را که دو روز بعد در تاریخ 10 دی 1353 به همراه تصویر دو نامه نوشته شده بود منتشر کرد. در ادامه متن نامه آیت الله خوانساری و پاسخ شاه را می خوانید:

نامه آیت الله خوانساری

بسم الله الرحمن الرحیم

وجود پربرکت جناب همایون شاهشاهی خداوند متعال

ایشان پس از سلام و احوالپرسی، مصائبی را که جامعه شیعیان برخی کشورها به ویژه شیعیان عراق در سالهای اخیر متحمل شده اند، بیان کرد. حضرت ولی عصر رضی الله عنه و جعل ارواح مکروه است. قلی الله الشکوی و الی و لیه المشتکی. با توجه به ضرورت دفاع از حقوق شیعیان محترم و بویژه علمای شیعه، از بالاترین مقام قوه السلطنه درخواست می شود در خصوص حمایت از شیعیان و دفاع از حقوق آنان اقدامات لازم و صدور دستورات لازم را صادر نمایند. در کل کشور من الله تعالی الاستعنا و علی التکلان هستم.

سلام بر شما و رحمت و برکات خدا

در روز دوازدهم ذی القعده الحرام 1394

احمد الموسوی الخوانساری

پاسخ پادشاه

متن پاسخ شاه

جناب مستطاب آیت الله العظمی آقای حاج سید احمد موسوی خوانساری دامت برکاته

ما نامه مورخ 12 ذی قعده را در نظر گرفتیم و از احساسات خالصانه شما بسیار سپاسگزاریم. توضیحاتی در مورد سختگیری هایی که به ویژه در مورد روحانیون و شیعیان مقیم عراق و همچنین اعدام برخی از آنها اعمال می شود، نوشتید که مورد توجه ما قرار گرفت. پیش از این نیز نقل از هایی در این باره منتشر شده بود و هر اقدامی برای اعتراض و رفع این سخت گیری ها ضروری است.

مسلم است مطالبی که شما در نامه خود آورده اید دلیل بر نگرانی ماست و اگر شیعیان جهان از ما عنایات خداوند متعال را بخواهند از توجه به وضعیت آنها دریغ نخواهیم کرد.

محمدرضا پهلوی

کاخ نیاوران

در هشتم دی ماه هزار و سیصد و پنجاه و سه

در سال 1350 شمسی، دولت بعث عراق به دلیل کمک های نظامی و تسلیحاتی رژیم شاه به کردهای عراق و به بهانه اینکه ایرانیان رکن پنجم رژیم شاه در عراق هستند، اقدام به تبعید هزاران ایرانی مقیم آن کشور کرد. علیه دولت عراق کار می کردند. پوچ بودن ادعا و همچنین رفتار ناجوانمردانه و توهین آمیز مقامات عراقی با مردان، زنان و کودکان ایرانی بر مردم ایران پوشیده نماند و احساس همدردی گسترده ای را در بین اقشار مختلف مردم نسبت به هموطنان رانده ایجاد کرد. خارج از عراق از سوی دیگر، کارشناسان سیاسی کشور از اقدامات رژیم شاه در هماهنگی با آمریکا و اسرائیل در کمک به کردهای شورشی آگاهی کامل داشتند و به خوبی می دانستند که کردها و ایرانیان تبعیدی قربانیان بی گناه دشمنی بین دو کشور هستند. دو رژیم ضد مردمی که این کار را برای منافع سیاسی منطقه انجام می دهند. آتش زدند. در نتیجه این اقدامات دولت عراق، موجی از اعتراض در این کشور به راه افتاد. آیت الله سید احمد خوانساری در تهران در مسجد سیدعزیزالله اقامه نماز برگزار کرد که در آن حجت الاسلام والمسلمین فیلسوف فقید به ایراد سخنرانی پرداخت و به شدت به رفتارهای ناشایستانه عراق اعتراض کرد.

در اعلامیه آیت الله خوانساری که در 21 دی ماه 1350 صادر شد، ضمن محکومیت این اقدام غیرانسانی دولت عراق، آمده است:

وی ادامه داد: فاجعه اخیر عراق که منجر به بی خانمانی تعداد زیادی از مسلمانان بی گناه و آواره شدن روحانیون شده است، مایه تاسف و تاسف فراوان است و به همین مناسبت اجلاسیه نماز در مسجد سید عزیزالله اقامه می شود. 24 آذر.حجت الاسلام محمدتقی فلسفی علت انتخاب عنوان «نماز» برای این مجلس را احتیاط آیت الله خوانساری در این گونه مسائل.

آیت الله خوانساری از سفرای کشورهای اسلامی مقیم تهران خواست تا در این اجلاس نماز شرکت کنند تا درباره جنایات دولت عراق علیه ایرانیان اخراج شده از عراق گفتگو کنند. مذاکره کنید و تصمیم بگیرید. بازاریان تهران نیز با صدور بیانیه ای از آنها حمایت کردند و بازار تهران را در 24 دی ماه تعطیل اعلام کردند.

جلسه فوق با حضور قریب به هفت هزار نفر از روحانیون طراز اول، طلاب و اصناف برگزار شد، علاوه بر آن سفرای مغرب و اندونزی نیز در این دیدار حضور داشتند.