نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغانبا گذشت 9 سال از حادثه منا که منجر به شهادت صدها زائر خانه خدا از جمله 464 زائر ایرانی در عربستان شد، رئیس تالار تجزیه و تحلیل پزشکی قانونی استان تهران جزییات ناگفته ای از اقدامات انجام شده برای شناسایی هویت ارائه کرد. اجساد متوفی
شیعه نیوز نوشت: دوم مهرماه سال 94 مصادف با عید سعید غدیر خم; انتشار این خبر کام بسیاری را در این روز عید تلخ کرد. خبرها حاکی از آن بود که 464 زائر ایرانی در مسیر منا بر اثر ازدحام جمعیت جان خود را از دست دادند و به شهادت رسیدند. امروز 9 سال از آن فاجعه تلخ می گذرد و مرگ این زائران هنوز برای خانواده هایشان تازه است. به سراغ یکی از پزشکان سازمان پزشکی قانونی رفتیم که برای اولین بار در کشور اجساد این زائران را در تهران تحویل گرفت. ناگفته هایی از یک فاجعه پس از 9 سال.
دکتر محمدجواد هدایده، رئیس تالار تشریحی پزشکی قانونی استان تهران در گفت وگو با ایسنا، در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: کار ما در پزشکی قانونی از محل حادثه شروع می شود. یعنی پزشکان و کارشناسان ما باید در محل حادثه حضور داشته باشند تا ارزیابی اولیه از شرایط حادثه، وسعت و پراکندگی اجساد را به دست آورند و بتوانند اجساد را به درستی جمع آوری کنند. مثلاً در مورد سقوط هواپیما علت مرگ مشخص است، اما ممکن است تکه های اجساد کیلومترها پراکنده شده باشند و جمع آوری آنها باید به درستی انجام شود تا مثلاً سه دست انسان در آن جمع نشود. یک پوشش بدن
وی افزود: همچنین در پزشکی قانونی به حوادثی که بیش از 12 نفر را به کام مرگ بکشانند، می گوییم «حوادث دسته جمعی»، در حوادث دسته جمعی معمولاً علت مرگ مشخص است، اما موضوع احراز هویت بسیار مهمتر است.
مراحل مختلف شناسایی چیست؟
این کارشناس پزشکی قانونی با اشاره به مراحل مختلف تشخیص هویت ادامه داد: تشخیص هویت مراحل مختلفی دارد. اگر چهره واضح باشد، معمولاً شناسایی از روی عکس فرد انجام می شود یا از بستگان درجه یک فرد متوفی برای تأیید هویت فرد استفاده می شود. اگر صورت شخص قابل تشخیص نباشد یا جسد سالم نباشد; باید از طریق دندان ها یا استخوان هایی که بعداً پوسیده می شوند، آزمایش شود. پس از این موارد مدارک پزشکی افراد بررسی می شود، به عنوان مثال محل تاتو، زخم و جراحی، داشتن پلاتین و … بررسی می شود. در نهایت، اگر احراز هویت با هیچ یک از این موارد ممکن نیست; آزمایش ژنتیک انجام می شود.
وی درباره ی حالت های فساد اجساد نیز گفت: در پزشکی قانونی دو حالت فساد اجساد داریم. حالت اول فساد خشک است که در آن جسد شبیه مومیایی است. حالت دوم، فساد خیس است که پوست را تاول می زند و رنگ آن را تغییر می دهد; صورت هم متورم می شود. در حوادث جمعی فشار جامعه به حدی است که باید هر چه زودتر علت فوت و هویت آنها مشخص شود و تعداد قطعی متوفیان اعلام شود، اما گاهی شرایط این اجازه را به ما نمی دهد و اعلام می شود. وضعیت کمی زمان می برد
روند کار پزشکی قانونی در حادثه منا چگونه بود؟
رئیس تالار تشریح پزشکی قانونی استان تهران با اشاره به حادثه منا گفت: به یاد دارم که در همان روز مانند سایر هموطنان از طریق اخبار صدا و سیما از این فاجعه مطلع شدم و مطمئن بودم که این حادثه قطعا خواهد بود. تلفات زیادی داشته باشد من از همان ساعت ها پیگیر بودم تا بتوانیم اقدامات اولیه را انجام دهیم. اما متاسفانه تیم پزشکی قانونی کشورمان در عربستان حضور نداشت. چون این کشور از ما درخواست اعزام تیم نکرده است. بنابراین عملاً کارشناسان ما فرصت بررسی صحنه و جمع آوری اجساد را نداشتند و فقط اعلام شد که ازدحام جمعیت باعث این کشتارها شده است.
هدایتده بیان کرد: علاوه بر این به دلیل اینکه تعداد مصدومان زیاد بود، به جمع آوری اکیپی از پزشکان و تجهیزات برای تسریع در کار ادامه دادیم و به این ترتیب تیم های متعددی تشکیل شد. اما از اعلام این حادثه تا ارسال اجساد به تهران حدود دو هفته طول کشید. پس از دو هفته تنها 104 جسد از عربستان به تهران منتقل شد.
وی افزود: همه این اجساد متعلق به تهران نبوده و در واقع تعدادی از این اجساد مربوط به زائران استان های دیگر بوده که به تهران آورده شده اند. طبق قانون باید اجساد را فقط به والدین فوت شدگان تحویل دهیم و از آنجایی که خانواده این افراد در استان های دیگر زندگی می کردند، هر استان تصمیم گرفت نماینده ای برای تحویل اجساد از ما تعیین کند.
رئیس تالار کالبدشکافی پزشکی قانونی استان تهران با اشاره به وضعیت اجساد گفت: تمامی اجساد در تابوت به ایران تحویل داده شد و بر روی این تابوت ها اسامی به زبان عربی نوشته شده بود. متاسفانه اجساد در وضعیت خوبی نبودند و در واقع پوسیده بودند. وقتی علت را جویا شدیم، متوجه شدیم که اجساد در کانترهای یخچال نگهداری می‌شوند. اما احتمالاً به این دلیل که تعداد آنها در یک ظرف بیش از حد مجاز بوده است. اجساد در وضعیت خوبی نبودند.
هدايت شده گفت: هنگامى كه ميت گنديده شود; کار شناسایی هویت و تعیین علت مرگ بسیار دشوارتر می شود. یعنی هویت افراد فقط با آزمایش ژنتیک قابل تشخیص است.
این کارشناس پزشکی قانونی ادامه داد: چند تیم متشکل از کارشناسان پزشکی قانونی، دندانپزشکان، ژنتیک و کارشناسان نیروی انتظامی تشکیل دادیم و کار روی اجساد آغاز شد. در مرحله اول اجساد که خانواده هایشان در تهران بودند توسط خانواده هایشان شناسایی شدند. همچنین تعدادی از آنها را از آخرین عکس هایی که سازمان حج و زیارت از آنها گرفته است، انتخاب کرده ایم. ما شناسایی کردیم
رئیس تالار تشریح پزشکی قانونی استان تهران با بیان اینکه هر 104 جسد از طریق مدارک پزشکی و آزمایش ژنتیک شناسایی شدند، گفت: ; وی بیان کرد: اجساد تهرانی ظرف 48 ساعت تحویل خانواده هایشان شد و جواز دفن آنها صادر شد. جنازه هایی که متعلق به شهرستان های دیگر بود نیز به نمایندگان هر استان تحویل داده شد تا خانواده ها به تهران نیایند.
هدایتده گفت: در مرحله دوم حدود دو هفته بعد تصمیم بر این شد که اجساد به استان مربوطه تحویل داده شود و همه به تهران ارسال نشوند و به این ترتیب بقیه اجساد از عربستان به استان مربوطه ارسال شد. و تمامی این مراحل در مراکز پزشکی قانونی استان ها انجام شد. . همچنین حدود 100 جسد دیگر که از تهران بودند به مرکز ما آمدند و کارشان انجام شد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا نام هایی که سعودی ها روی تابوت ها نوشته اند درست بوده است یا خیر؟ وی گفت: به نظر می رسد سعودی ها هویت را از روی عکس مشخص کرده اند و به دلیل اینکه برخی اجساد به مرور زمان پوسیده شده و چهره آنها تغییر کرده است. برخی از این اسامی اشتباه بود و اصلاحات لازم توسط پزشکی قانونی استان انجام شد اما همین کار کمی کار ما را آسان کرد.
این کارشناس پزشکی قانونی با اشاره به علت مرگ این زائران در سرزمین منا گفت: همانطور که در تصاویر مشخص بود; زمانی که یک نفر بر اثر فشار جمعیت روی زمین می افتاد، افراد دیگری نیز روی او می افتادند و در واقع افراد روی هم انباشته می شدند که باعث فشار به قفسه سینه و قطع تنفس و در نتیجه ” خفگی» شلوغ شده بود و این عامل مرگ این زائران بود. البته برخی از این افراد پس از سقوط دچار شکستگی شدند.
هدایده در پایان گفت: تیم ما در پزشکی قانونی تهران تمام تلاش خود را انجام دادند تا در اسرع وقت روی اجساد کار کنند و اجساد را برای دفن به خانواده ها تحویل دهند.
منبع: www.khabaronline.ir
