گروه اندیشه: مقاله زیر یاشر جیرانی در شماره هفدهم سیاست منتشر شده او در این پست برای تجزیه و تحلیل مفهوم “مصلحت دروغ می گوید” در گلستان ، سعدی پرداخت و آن را فراتر از یک توصیه اخلاقی می داند. نویسنده معتقد است که سعدی با تقلید از وزیر خوب ، که حقیقت (کلمات نفرین شده و تند) را در بسته بندی پنهان کرده است ، “Golestan of Lies Expedient” را ایجاد کرده است. این دروغ ها به دلیل فصاحت فوق العاده شاعر به یک سنت اخلاقی و مذهبی تبدیل شده اند. اما در این مقاله آمده است كه سعدی ، به همراه این دروغهای فصیح ، “حقوق فتنه انگیز” را نیز پنهان می كند. برای یافتن این حقایق پنهان ، خواننده باید به طور فعال عمل کند و از ظاهر فراتر رود. به عبارت دیگر ، سعدی دو گلدان نوشت: یکی برای مخاطبان منفعل که صرفاً تحسین می کنند (متامین اخلاقی) و دیگری برای مخاطبان فعال که با آنها صحبت می کنند (شعر فلسفی). این کشف لذت از بین بردن مصلحت حقیقت در پشت “دروغ مصلحت” را به خواننده می دهد. خلاصه این مقاله آمده است:
****
سعدی از هنر وزیر خوب در کل گلستان در مقابل پادشاه تقلید می کند: چگونه می توان حقیقت (“لعن و سقط جنین”) را به نفع پادشاه پوشش داد: هنر شفاهی سعدی وزیر خوب به هنر مکتوب به هنر نوشتن تبدیل می شود. او همچنین مصلحت خواننده خود ، حاکم و ملی را مشاهده می کند. در جایی که ممکن است به نفع هر دو باشد ، و جایی که امکان پذیر نیست ، آنها به نفع یکی صحبت می کنند ، یعنی می گویند ، در مصلحت. به این معنا ، به این معنا ، بنیاد گلستین (نوشتار سعدی) و همچنین فلسفه سیاسی سعدی: مصلحت دقیقاً به همان معنای مبهم است: مکانی بین منافع خردمند و شهروندان یا بین حقیقت و دروغ.
سعدی در این فرایند شاعر خوبی می شود. او از حقیقت توهین آمیز در قالب اخلاق و کلام تقلید کرد. با تقلید از وزیر خوب ؛ اخلاق و کلام ، که به دلیل فصاحت خارق العاده شاعر و تأثیر عمیق وی در قلب زبان همکار خود ، یک سنت خوانده شده است. او آتش را به گلستان تبدیل کرده است. بر این اساس ، این شاعر قرن ها معلم فرزندان فارسی زبان ، منبع خرد و ضرب المثل های متعارف و منبع سنت اخلاقی و مذهبی یک ملت بوده است. اما داستان اول به خواننده هشدار می دهد که سعدی را با این اخلاق/الهیات فصیح ادغام نکند. سعدی صورتی از اخلاق نیست. زیرا شاعر صرفاً به خاطر مصلحت به منافع پادشاه و برده فکر نمی کند.
بر خلاف وزیر خوب ، که از گفتن دروغ راضی است ، شاعر خوب در روایت خود ، اشاره ای به حقیقت ، یعنی “نفرین و سقط جنین” نشان می دهد: او به حقیقت اشاره دارد. برخلاف وزیر خوب ، هر دو به قول شاعر خوب دروغ مصلحت و اغوا کننده هستند. اما در حالی که محتوای مصلحت باطل دقیق و مورد بررسی قرار گرفته است ، محتوای حق فتنه انگیز کاملاً سرکوب می شود. حق فتنه انگیز فقط به عنوان یک اشاره وجود دارد. اما وجود دارد همین اشاره ، درب پشتی را به گلدان دیگری باز می کند. نکته اصلی این درب ، منابع شاعر و کلید یافتن توانایی خواننده از دروغ های شکوهمند و صریح گلستان ، در یک کلام ، به فصاحت فوق العاده شاعر است.
سعدی دو گلستن نوشت: یکی دروغهای مصلحت و دیگری گلدان راست اغوا کننده است. گلدان برای مخاطبان منفعل ، یک امضای اخلاقی مصلحت است. حق فتنه انگیز گلستان با مخاطبان فعال خود ، شعری فلسفی صحبت می کند. خواننده فعال Golestan باید محتوای “نفرین و سقط جنین” زندانی را از طریق منابع شاعر در طول کار به ارمغان بیاورد. بنابراین ، دانستن “دروغ مصلحت” به عنوان ویژگی نوشتن Golestan امکان لذت فعال در خواندن گلستان را باز می کند. با جدی گرفتن این مفهوم ، خواننده منفعل Golestan را به خواننده فعال تبدیل می کند که از یافتن “حقوق فتنه انگیز” در پشت “دروغ مصلحت” لذت می بردبشر یعنی لذت بردن از برچیدن مصلحت لحن حقیقت ؛ حرص و طمع نامحسوس از دیدن آنچه قرار نیست دیده نمی شود ؛ شر شنیدن “سقط جنین و سقط جنین” به قدرتمند و غالب ؛ با جسارت به چشم فتنه خیره می شود. لذت انحرافی از ساختن “عروس” سعدی.
متن کامل این مقاله را می توان در شماره هفدهم این سیاست خواند.
216216
منبع: www.khabaronline.ir
