واکنش مراجع تقلید به گران فروشی که قبلاً با قیمت پایین خریداری شده بود

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغاندر این مطلب به بررسی احکام گران فروشی که قبل از گرانی خریده شده است پرداخته ایم.

به نقل از شیعه نیوز، گران فروشی کالاهایی که با قیمت کمتری خریداری شده اند، یکی از موضوعات حساس اخلاق و اقتصاد اسلامی است و رعایت عدالت و انصاف در معاملات را به چالش می کشد. این موضوع نیاز به بررسی دقیق از منظر شرعی و قانونی دارد تا از آسیب به مصرف کنندگان و جامعه جلوگیری شود.

گران فروشی که قبل از گرانی به قیمت ارزان خریداری شده است چه حکمی دارد؟

موضوع گران فروشی کالاهایی که قبل از افزایش قیمت با قیمت ارزان تری خریداری شده اند از جنبه های مختلف شرعی و قانونی قابل بررسی است. در اینجا دیدگاه ها و احکام مربوط به این موضوع از دیدگاه مراجع مختلف به طور کامل و جامع بیان شده است.

مفهوم گران فروشی

فروش بالا یعنی فروش کالا به قیمتی بالاتر از قیمت منصفانه و متعارف آن. این مفهوم به ویژه زمانی مرتبط است که افزایش قیمت در نتیجه احتکار، تقلب یا سوء استفاده از تقاضای بازار باشد. در این راستا توجه به این نکته ضروری است که گران فروشی اساساً کاری است که خلاف اخلاق و عدالت اقتصادی در جامعه اسلامی تلقی می شود.

دیدگاه مراجع تقلید

طبق نظر مراجع مختلف، فروش کالا به قیمت بالاتر از قیمت خریداری شده، در شرایط عادی و بدون فشار یا سوء استفاده از شرایط، حرام مطلق نیست. اما اگر این افزایش قیمت باعث سوء استفاده و آسیب به مشتری و سوء استفاده از نیاز جامعه شود، از نظر شرعی می تواند مشکل ساز باشد. در ادامه، نظرات چندین مرجع مورد بحث قرار می گیرد:

به گفته آیت الله سیستانی فروش کالا به قیمت بالاتر از قیمت خریداری شده ممنوع نیست. اما اگر افزایش قیمت به گونه ای باشد که موجب مشقت مشتریان یا سوء استفاده از نیاز مردم شود، این اقدام قابل قبول نبوده و حرام خواهد بود.

آیت الله مکارم شیرازی آنها بر انصاف و عدالت تاکید می کنند و معتقدند فروش کالاهایی که با قیمت ارزان تر به قیمت روز خریداری شده اند، اشکالی ندارد مگر در مواردی که موجب ظلم به مشتری و یا فشار اقتصادی مردم شود. در این صورت باید انصاف و عدالت رعایت شود.

آیت الله وحید خراسانی فروش به قیمت روز را هم مجاز می دانند اما در صورتی که فروشنده از شرایط سوء استفاده نکند و عدالت را رعایت کند.

گران فروشی که قبل از گرانی به قیمت ارزان خریداری شده است چه حکمی دارد؟ آیا کسب و کارها برای حفظ ارزش سرمایه اولیه خود مجاز به انجام این کار هستند یا وظیفه دیگری دارند؟

آیت الله سیستانی: آنها می توانند محصول را با قیمت جدید بفروشند.

آیت الله صافی گلپایگانی: فروشنده کالا شرعا مختار است که کالای خود را به هر قیمتی که می خواهد بفروشد و خریدار به آن قیمت راضی است و معامله انجام می شود، معامله صحیح است، اما اگر بعد از معامله معلوم شود که مشتری شکست خورده است. ، مشتری حق فسخ معامله را دارد. البته باید مراقب بود که از بی عدالتی جلوگیری شود.

آیت الله سبحانی: آنها می توانند محصول را به هر قیمتی که خریده اند به قیمت روز بفروشند، مشروط بر اینکه قیمت روز واقعی باشد و تقلبی نباشد.

آیت الله صانعی: فروش به قیمت روز و منصفانه بازار مشکلی ندارد اما انصاف مطلوب است.

آیت الله موسوی اردبیلی: بنگاه های اقتصادی فی نفسه حق فروش کالا به قیمت پایه روز و بالاتر را دارند، مگر اینکه تعهدی در این زمینه داشته باشند، دولت بر اساس مصلحت عمومی مقرراتی در این خصوص دارد و در صورتی که اجرای قوانین مذکور موجب ورشکستگی شود. ، مشکل باید با دولتمردان در میان گذاشته شود تا با کارشناسی و اصلاح قوانین بین حق شناسان (تجار و سایر افراد) اجماع ایجاد شود.

آیت الله فیاض: بله، آنها مجاز به انجام این کار هستند.

سوال: تکلیف کسبه در روزهای گرانی نسبت به اجناس قبلی که ارزان می خریدند چیست؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: اگر حکومت اسلامی نرخ معینی را تعیین کرده است، باید به همین صورت عمل کند وگرنه منوط به توافق طرفین معامله است. اما بر مسلمانان واجب است در هر حال عدالت را رعایت کنند و به سود عادل بسنده کنند.

سوال: تکلیف کسبه در روزهای گرانی نسبت به اجناس قبلی که ارزان می خریدند چیست؟

پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: گرفتن سود به شرطی که زیاده روی نباشد و خلاف مقررات دولتی نباشد اشکالی ندارد اما بهتر است و حتی توصیه می شود به مبلغی که کفاف هزینه ها را می دهد بسنده کنید. لازم به ذکر است که اگر قانونی در این زمینه وجود دارد و نسبت سود را مشخص می کند باید رعایت شود.

سؤال: گاه مشاهده می شود که قیمت کالایی گران می شود و فروشنده همان کالایی را که از قبل دارد، افزایش می دهد. یعنی به قیمت های قبلی خرید می کند و بر اساس قیمت گذاری جدید کالا را می فروشد و اقامه ثابت می کند که درست است که کالا را به قیمت کمتری خریده است، اما اجاره مغازه، هزینه آب، برق و غیره الان گرونه. یعنی به عواملی اشاره می کند که هزینه های جاری او را افزایش داده است. از نظر شرع چنین افزایش قیمتی چه حکمی دارد؟

پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: تا زمانی که به حد ظلم نرسد و خلاف مقررات حکومتی نباشد، اشکالی ندارد، ولی بهتر است فروشنده به میزان سودی که کفاف مخارجش را می دهد، راضی باشد.

آیت الله خامنه ای تاکید می کنند اگر فروشنده کالای خود را بدون قصد ضرر و زیان و بدون اجبار به قیمت روز بفروشد مجاز است. اما در شرایطی که اجناس احتکار شده یا به طور مصنوعی کمیاب شده و به همین دلیل قیمت ها افزایش می یابد، این عمل مکروه و حتی در مواردی حرام است.

دیدگاه اسلام در مورد گرانی

اسلام همواره بر عدالت در معامله تأکید دارد و بر این اساس، معامله ای را که موجب ضرر مشتری یا جامعه شود، ناپسند و ناروا می داند. از نظر فقهی، سودجویی و گرانفروشی در شرایطی که جامعه در مضیقه اقتصادی و یا نیاز به کالایی خاص است را می توان از مصادیق ظلم و فساد اقتصادی دانست.

جنبه های حقوقی و حقوقی گران فروشی در ایران

در حقوق ایران اخاذی طبق قانون جزایی دولت جرم محسوب می شود. بر اساس ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی، فروشندگان موظف به فروش کالا به قیمت مصوب و تعیین شده هستند و هرگونه فروش به قیمتی بالاتر از قیمت مصوب تخلف محسوب می شود. همچنین در مواردی که به دلیل احتکار یا سودجویی بیش از حد قیمت ها افزایش یابد، نهادهای نظارتی مانند سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان حق دخالت دارند.

راهکارهای پیشنهادی از منظر اخلاقی و اقتصادی

برای جلوگیری از مشکلات اقتصادی ناشی از گرانی، توجه به اصول اخلاقی و رعایت انصاف در معاملات توصیه می شود. همچنین فروشندگان با در نظر گرفتن درصد سود معقولی می توانند علاوه بر رضایت مشتری، ثبات اقتصادی جامعه را نیز به همراه داشته باشند. از سوی دیگر تعیین قیمت بر اساس عرضه و تقاضا و عدم احتکار کالا از جمله مواردی است که در فقه و حقوق اسلامی بر آن تاکید شده است.

خلاصه:

در نهایت، گران فروشی در شرایطی که قیمت کالا به دلیل عرضه و تقاضا تغییر می کند و فروشنده بدون سوء نیت و به قصد ایجاد عدالت در بازار، کالا را به قیمت روز می فروشد، از نظر شرعی اشکالی ندارد. مشاهده کنید. اما اگر این اقدام به قصد سوء استفاده و آسیب رساندن به مشتری یا جامعه باشد، از نظر شرعی و قانونی قابل اعتراض و مذموم بوده و حتی ممکن است حرام تلقی شود.