نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی; رئیس مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث جمعیت المصطفی دوم بهمن ماه در نشست علمی «عرصه ها و قلمرو مرجعیت علمی قرآن» از سلسله نشست های اولین همایش ملی با موضوع مرجعیت قرآن کریم که توسط پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم در حال برگزاری است، با بیان اینکه بحث مرجعیت علمی قرآن و اسلامی سازی علوم انسانی، هر چند امام خمینی (ره) این تعبیر را نشنیده بود، اما همواره مورد تاکید ایشان بود، گفت: در دوره معاصر کتابهای عربی درباره مرجعیت علمی قرآن نوشته شد و مقالاتی در کنگره ها به ویژه قرآن و کنگره علوم انسانی و همایش مرجعیت علمی که هم اکنون در حال برگزاری است نوشته شده است.
به روایت ایکنا، وی تصریح کرد: حجیت قرآن کریم منحصر به حجیت علمی نیست و می توان از انواع حجیت پارادایمی، حکمی و معرفتی، حجیت عملی و الگو و حجیت تمدنی بحث کرد، هرچند بحث ما این است. مرجعیت در علوم انسانی و طبیعی افزود: مقام معظم رهبری در سال 1395 در دیدار دست اندرکاران قرآن و علوم انسانی فرمودند که مسئله قرآن و مرجعیت قرآن و پرسش از قرآن در مسائل مختلف فکری، اجتماعی و غیره ضروری است.
رضایی اصفهانی با بیان اینکه مرجعیت قرآن در علوم طبیعی اندکی با علوم انسانی متفاوت است، تصریح کرد: اولین تأثیر قرآن بر مبانی علوم اعم از هستی شناختی، انسان شناختی، معرفتی است. و ارزش محور، یعنی در چهار حوزه تأثیر دارد، به عبارت دیگر، اگر به مبانی هستی شناسی جهان بنگریم اگر آن را منظم و قانونمند بدانیم، اگر عبارات مانند «به اندازه» که در قرآن کریم به کار رفته، نوعی علم تولید می شود و اگر سفسطه و منظم شویم، نمی دانیم که علم دیگری تولید می شود; یکی از محققین در مورد پایان نامه با عنوان «مبانی فیزیک در قرآن» با من مشورت کرد و استاد راهنما دکتر گلشنی و همچنین آقای خسروپناه بودند، این محقق در هر دو زمینه تسلط داشت. وقتی وارد پایان نامه شد از انبوه مطالب در این زمینه متعجب شد، برخلاف ابتدای کارش فکر می کرد در این زمینه مطلبی وجود ندارد و می خواست مطالب را محدود کند و وزارت دفاع هم – پایان نامه خود را خریداری کرد.
وی با بیان اینکه اهداف یکی از آثار قرآن در علم است، تصریح کرد: به عنوان مثال فیزیک هسته ای به کدام سمت باید حرکت کند، در جهت خدمت به بشریت باشد یا قدرت، سلطه و بلاهایی مانند هیروشیما. و غیره؛ قرآن کریم فرموده است که اگر علم منجر به نابودی طبیعت شود و نسل بشر در خطر باشد، علم در مسیر نادرست است و باید علم را در مسیر سعادت و هدایت انسان قرار داد. قرآن در اصول حاکم بر طبیعت نیز مؤثر است یعنی بهره مندی انسان از طبیعت نباید موجب فساد و نابودی طبیعت شود و موضوع دیگر قوانین طبیعت است زیرا کوه و آب و دشت و …. .
مفسر قرآن کریم با اشاره به اخلاق علمی برگرفته از قرآن گفت: نحوه برخورد با طبیعت و علوم زیستی در حیطه بحث مرجعیت است. البته وقتی از حجیت قرآن صحبت می کنیم، منظور قرآن و روایات معتبر اهل بیت علیهم السلام است چون ما عالم هستیم.
مرجعیت قرآن در علوم انسانی
رضایی اصفهانی با تاکید بر اینکه مرجعیت قرآن در علوم انسانی کمی گسترده تر است، تصریح کرد: وقتی قرار است قرآن در تربیت، سیاست و اجتماع، روانشناسی و… اثر بگذارد، ابتدا در مبانی اثرگذار خواهد بود. اگر چهره روح را در روانشناسی بپذیریم، روانشناسی موجود غربی را تغییر خواهد داد. چون روانشناسان می گویند ما ذهن و جسم و روان داریم که روان برگرفته از ذهن است و روح را در این دسته قرار نمی دهند اما اگر روح وارد مباحث روانپزشکی و روانشناسی شود صورت. این علوم نیز تغییر خواهد کرد.
یکی از اعضای هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) با بیان اینکه اگر آیه شریفه «ولان یجعل الله لالکافرین علی المؤمنین سبیلی» را بپذیریم، دیگر نمی توانیم سلطه آمریکا و اسرائیل را بپذیریم. وی گفت: قرآن بر تمام اصول علوم انسانی تأثیر می گذارد، در اخلاق نیز مؤثر است و اخلاق معلمان و دانش آموزان چگونه باید باشد. کافی است به داستان موسی و خضر در قرآن اشاره کنیم و در کنکور خوب تست بزنند و در رشته های پردرآمد قبول شوند و در نتیجه از زندگی مادی بهره بیشتری ببرند، اما گاهی هدف از تحصیل معنوی، معنوی، اقتصادی، سیاسی و در نهایت تکامل انسان برای شادی از آخرت، پس دو نوع تربیت شکل می گیرد و این مقوله در احکام تربیتی و حدود حلال و حرام وظایف شاگرد و معلم مؤثر است.
این مترجم قرآن کریم با بیان اینکه حجیت قرآن بر روش نیز تأثیر می گذارد، افزود: به عنوان مثال، حرام بودن ربا در اقتصاد; البته ما علم اقتصاد در قرآن و سنت نداریم، اما مکتب اقتصادی و مبانی، اهداف و مبانی آن را داریم و قرآن می تواند به این دانش ها جهت دهد. بنابراین قرآن هم در علوم طبیعی و هم در علوم انسانی حجیت دارد.
وی با بیان اینکه مرجعیت علمی قرآن نباید به یک همایش محدود شود و در این راستا همایش های متعددی برگزار شود، تصریح کرد:
منبع: www.khabaronline.ir
