در مورد یلدا صحبت می کنیم. آیینی تاریخی که بهانه ای برای جمع های خانوادگی می شود. ظروف سفره همان: سماور زغالی، چراغ گرد سوز، کرسی کهنه، شاهنامه، دیوان حافظ و پذیرایی از انار و انگور و آجیل. چند سالی است که یلدا در ایران مانند گذشته های نه چندان دور به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده و هر سال رونق بیشتری پیدا می کند. با گسترش روزافزون شبکه های اجتماعی، اکنون شاهد احیای سنت های دوران خانوادگی در قالب تصاویر و ویدئوهای کوتاه هستیم.
*همه جا آرزوی بازگشت به گذشته وجود دارد که همه اعضای خانواده از دور و نزدیک در خانه بزرگ خانواده جمع شده و شبی ماندگار و خاطره انگیز را رقم زدند. می توان گفت اکنون با یک نوستالژی مواجه هستیم. اما چرا؟ هر چند ملت ها همیشه خاطرات جمعی تاریخی و دلنشینی داشته اند که گذشته پرافتخار خود را به یاد می آورند، اما برجسته تر شدن این نوستالژی در ایران می تواند نشانه برخی مسائل اجتماعی باشد که امروزه با شدت بیشتری با آن مواجه هستیم.
* به نظر می رسد بخش مهمی از این نوستالژی در پاسخ به نارسایی های موجود در ایران ناشی از انباشته شدن بحران ها و مدرنیته بدی است که ما دچار آن شده ایم. شاهد ما در شرایطی زندگی می کنیم که نه تنها بسیاری از مشکلات ناشی از توسعه برون زا قبل از انقلاب حل نشده باقی مانده، بلکه مشکلات بسیار بیشتری نیز به آنها اضافه شده است. اگر در گذشته دین را پناهگاهی می دانستند که مردم در ناامیدی به آن پناه ببرند و به آرامش برسند، امروزه به دلیل بهره کشی های سیاسی، بخش عمده ای از این مأمن کم کار شده است.
*اگر در گذشته شب نشینی ها به صورت طبیعی و با توجه به شرایط اجتماعی و خانوادگی انجام می شد، امروزه با افزایش خود محوری و منفعت شخصی، شاهد حسرت عمیقی نسبت به گذشته جمعی خود هستیم. حسرت روزگاری که دیگران برایمان مهم بودند، به هم اعتماد داشتیم و با اینکه در ابراز محبت کم بودیم، نور مهم انگاشتن دیگران همیشه در چشمانمان می درخشید.
*به طور خلاصه، مشکل امروز ما این است که زمانه ما تغییر کرده است، اما باید نظام فکری، عملی، اخلاقی و اجرایی لازم برای نوسازی نوعی تفکر انتقادی، همبستگی اجتماعی، اخلاق مدنی و جامعه ای پویا و توانمند را ایجاد کنیم. حل بحران های آن ما بازماندگان هستیم این عوامل باعث شکل گیری و شکوفایی یک نوستالژی برای جامعه ایرانی شده است. اگرچه گذشته بی عیب و نقص نبود، اما در مقایسه با حال معیوب ما، می تواند وضعیت آشفته کنونی را حداقل برای مدت کوتاهی از حافظه ما پاک کند. یلدا مبارک
216216
منبع: www.khabaronline.ir
