امر به معروف و نهی از منکر فقط در این شرایط واجب می شود

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغانحضرت آیت الله سیستانی به پرسشی درباره شرایط امر به معروف و نهی از منکر پاسخ داده اند.

به نقل از شفقنا، متن پرسش و پاسخ به شرح زیر است:

سوال: لطفا شرایط امر به معروف و نهی از منکر را توضیح دهید.

جواب: برای امر به معروف و نهی از منکر باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
1-معروف و معروف را بشناسید، هرچند مختصر. پس کسى که خوب و منکر را نداند و فرقى بین آنها قائل نباشد، امر به معروف و نهى از منکر واجب نیست، ولى گاهى لازم است که امر به معروف و نهى از منکر را یاد بگیرد. و چه چیزی بد است
2- امکان نفوذ در مجرم. پس اگر کسى بداند گفتار او اثرى ندارد، مشهور بین فقهاست که در این مورد تکلیفى ندارد و امر به معروف و نهى از منکر بر او واجب نیست، ولى احتیاط واجب است. که با اعمال خود از انزجار و ناراحتی خود دوری کند. نامناسب است که مجرم هر طور که می تواند اظهار نظر کند، حتی اگر بداند که تأثیری بر او نخواهد داشت.
3- قصد ادامه اعمال نامناسب و غیرقانونی مجرم. پس اگر ظالم بخواهد عمل خلاف خود را تکرار نکند و دوباره مرتکب آن شود، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.
4- خطاكار در كار زشت و خلاف خود معذور نيست، با اين اعتقاد كه كار زشتي كه انجام داده حرام نبوده بلكه مباح بوده و يا آن كار خوبي كه ترك كرده واجب نبوده است.
بله، اگر منکر اعمالی باشد که شرع هرگز به آن راضی نیست – مانند قتل روح حرام – جلوگیری از آن واجب است، هر چند مرتکب معذور باشد و حتی مکلف هم نباشد.
5- از بین رفتن جان و آبرو یا مالی – به مقدار قابل توجه – امر به معروف و نهی از منکر را محدود نمی کند و مشقت و سختی طاقت فرسایی ندارد مگر اینکه کار خوب و بد و بد انجام دهد. آنقدر برای شرع مقدس مهم باشد که باید زیان ها و مشکلات را در راه تحمل کرد.
اگر به خودی خود امر به معروف و نهی از منکر مورد توجه قرار نگیرد، اما در نظر گرفته شود که سایر مسلمانان از نظر جانی، آبروی و مالی آسیب می بینند، امر به معروف و نهی از منکر. شر واجب نیست در اين صورت اهميت ضرر و زيان به اين مقايسه مي شود كه گاه در ضرر، امر به معروف و نهي از منكر سقوط نمي كند.

سؤال 2: آیا امر به معروف و نهی از منکر با وجود امکان نفوذ و مصونیت از ضرر در مورد کسی که از دوستان اهل بیت نیست یا کافر است؟

جواب: بلی در صورت داشتن تمام شرایط واجب است.
و یکی از شروط این است که انسان از ارتکاب گناه یا ترک تکلیف معذور نباشد و جاهل گناهکار و معذور نباشد، پس باید اول هدایت و هدایت شود، سپس اگر مخالفت کرد، امر شود و ممنوع است.
و این در صورتی است که چیزهایی را که شرع مقدس به هیچ وجه آن را تأیید نمی کند، مانند افساد فی الارض، قتل، خونریزی و مانند آن، انکار نکند، در غیر این صورت باید از این کارها جلوگیری کرد، هر چند مرتکب جاهل و ناتوان باشد. .