“چوپان”؛ کوچکترین کلیسای ایران در دل طبیعت بکر

نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، 6 ژانویه در میان مسیحیان ارتدوکس به عنوان روز تولد و غسل تعمید عیسی مسیح از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این روز با مراسم خاصی همراه است که نشان دهنده ارزش های اعتقادی و معنوی این جامعه است. کلیسای چوپان جلفا به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ مسیحیان ارمنی بخشی از هویت مذهبی و تاریخی این منطقه را تشکیل می دهد.

به نقل از شبستان، در تقویم مذهبی مسیحیان ارتدوکس، 6 ژانویه یکی از مهمترین روزهای تاریخ آنهاست که به عنوان میلاد و غسل تعمید عیسی مسیح جشن گرفته می شود. این روز برای مسیحیان ارتدوکس معنای عمیقی دارد و با مراسم مذهبی و آیین های ویژه جشن گرفته می شود. در ایران، بسیاری از کلیساهای تاریخی، به ویژه در منطقه جلفا اصفهان و اطراف آن، گواه حضور و نقش مهم جامعه مسیحی است. یکی از این بناهای شاخص کلیسای چوپان در جلفا است که به عنوان نمادی از معماری مذهبی و تاریخ مسیحیان ارمنی شناخته می شود.

ژانویه که به عنوان عید “عید ظهور” یا “ظهور خداوند” شناخته می شود، یکی از مهم ترین جشن های مذهبی مسیحیان ارتدکس است. در این روز دو رویداد مهم مذهبی گرامی داشته می شود:

1. میلاد مسیح: در حالی که مسیحیان کاتولیک و پروتستان ولادت مسیح را در 25 دسامبر جشن می گیرند، مسیحیان ارتدوکس این روز را در 6 ژانویه جشن می گیرند.

2. غسل تعمید عیسی در رود اردن: این روز همچنین یادآور غسل تعمید مسیح توسط یحیی تعمید دهنده است که در باور مسیحیت لحظه نمادین ظهور تثلیث مقدس (پدر، پسر و روح القدس) تلقی می شود.

جشن های این روز معمولاً با آداب مذهبی، نیایش و مراسمی مانند «تقدیس آب» همراه است. این مراسم نماد پاکی، زندگی جدید و ارتباط معنوی با خداوند است.

به مناسبت ششم و هفتم ژانویه که جشن میلاد و غسل تعمید مسیح در میان ارامنه است، این کلیسای کوچک را معرفی می کنیم:

کلیسای «شپرد» در کجا قرار دارد؟

کلیسای «چوپان» یا کلیسای «آندره ورتی مقدس» که در زبان محلی به «نخیرچی» معروف است، یکی از کلیساهای تاریخی و منحصر به فرد منطقه جلفا در استان آذربایجان شرقی است. این کلیسا که در قرن شانزدهم ساخته شده است در نزدیکی روستای «قره گل» و در دل طبیعت بکر قرار دارد. نام این کلیسا برگرفته از استفاده اولیه آن توسط چوپانان ارمنی است که در این منطقه زندگی می کردند و از کلیسا برای نمازهای روزانه خود استفاده می کردند.

ویژگی های معماری کلیسا

سبک معماری این کلیسا ساده و روستایی است و بر خلاف کلیساهای بزرگ و پر زرق و برق، کلیسای شپرد دارای معماری ساده و هماهنگ با محیط روستایی و طبیعت اطراف است و از سنگ و آجر و سقف آن ساخته شده است. به صورت گنبدی طراحی شده است.

کلیسای چوپان بر خلاف سایر کلیساها مانند کلیسای وانک در جلفای اصفهان تزئینات داخلی کمی دارد که نشان از کاربرد کاربردی و ساده آن برای چوپانان دارد.

اهمیت تاریخی و فرهنگی کلیسای شپرد

کلیسای چوپان نه تنها به عنوان یک بنای مذهبی بلکه به عنوان بخشی از تاریخ ارامنه در ایران اهمیت دارد. ارامنه به عنوان یکی از قدیمی ترین جوامع مسیحی ایران، نقش اساسی در توسعه فرهنگی و اقتصادی مناطق مختلف کشور از جمله جلفا داشته اند. هر ساله مسیحیان ارتدکس و ارمنی مراسم مذهبی را در کلیساهای مختلف از جمله کلیسای شپرد برگزار می کنند. این مراسم شامل دعاها، سرودهای مذهبی و دعاهایی است که پیوند معنوی جامعه مسیحی را با خدا تقویت می کند. در گذشته شبانان و خانواده هایشان در روز 6 ژانویه در این کلیسا جمع می شدند تا در جشن میلاد مسیح شرکت کنند.

توجه به این گونه بناهای تاریخی در کنار برگزاری مراسم مذهبی نه تنها به تحکیم پیوندهای فرهنگی کمک می کند، بلکه نشان دهنده احترام به تنوع مذهبی و تاریخی ایران است.