گروه فکری: عیاشی رسانه های تحلیلی دانشگاه Allameh Tabataba’i یادداشتی توسط دکتر م.andanna tishayarعضو دانشکده دانشگاه Allameh Tabatabai و رئیس هیئت مدیره انجمن مطالعات صلح ایران. در این یادداشت ، با تجزیه و تحلیل عمیق روابط ایران -اسرائیل ، او دلیل اصلی درگیری های اخیر را نه برنامه های هسته ای ایران ، بلکه هویت و تضادهای تمدن در نظر می گیرد. این نویسنده معتقد است که درگیری در غرب آسیا و شمال آفریقا از پایان جنگ جهانی دوم بیش از “هویت سرزمینی” بوده است و اسرائیل نتوانسته است به عنوان سمبل تمدن غربی موضع خود را در بین مردم منطقه پیدا کند. در ادامه ، این امر به ریشه های تاریخی این خصومت در ایران ، حتی قبل از انقلاب اسلامی می پردازد ، و سپس گفتمان تمدن شرقی علیه غرب را پس از انقلاب تشکیل می دهد. وی با ابراز همدردی و حمایت از دانشگاهیان در منطقه و جهان با مردم ایران در حملات اخیر ، وی این جنگ را نه جنگ با موضوعات هسته ای یا ایدئولوژیک ، بلکه جنگ بین تمدن ها می داند. سرانجام ، نویسنده راه حل پایداری صلح و امنیت در منطقه را در بحث و به رسمیت شناختن ارزشهای فرهنگی مشترک و هویت کشورهای آسیایی و همچنین گفتگو با سایر تمدن ها برای یافتن راههای مدنی بیشتر در نظر می گیرد و به ایده “گفتگو بین تمدن ها” اشاره دارد. این یادداشت به شما برمی گردد:
****
به مدت پنج روز ، اسرائیل و ایران اعتصابات نظامی را متوقف کرده اند. اگرچه اوضاع ناپایدار به نظر می رسد ، امید است که جنگ شهرها دوباره با شهروندان روبرو نشود. اکنون ما این فرصت را داریم که در مورد دلایل جنگ که سالها در انتظار آن بوده است فکر کنیم. آیا بحث و جدال بین اسرائیل و ایران در برنامه های هسته ای ایران ریشه دارد؟ اگر ایران این برنامه را نداشت یا برنامه اصلی خود را به طور کامل متوقف کرد ، آیا بحث و جدال در مورد این دو پایان است؟ یا آیا باید در سایر عوامل به دنبال ریشه تفاوت های بین آنها باشید؟
درست است که درگیری بین اسرائیل و غرب آسیا و آفریقای شمالی ، به جای درگیری سیاسی و نظامی ، ریشه در پایه های هویت این جوامع دارد. از پایان جنگ جهانی دوم ، مبارزه در منطقه ما در “سرزمین” بلکه در “هویت سرزمینی” نبوده است. اسرائیل تلاش های زیادی را برای یافتن مکانی برای خود به عنوان سمبل تمدن غربی در این منطقه از جهان انجام داده است. و گرچه گاهی اوقات با جنگ و گاهی اوقات با گفتگو ، توانسته است برخی از دولت ها را با خود و دیگران بی تفاوت بسازد ، اما هنوز هم نمی تواند پایگاهی را در بین مردم جوامع مختلف پیدا کند.
خصومت جامعه ایران با این نماد غربی نیز به دوران پهلوی باز می گردد. اگرچه دولت ایران در آن زمان روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار کرده بود ، اما می توان از کتابهایی که توسط سیاست گذاران دوران پهلوی باقی مانده است ، تا چه اندازه دولت نسبت به واکنش های عمومی برای گسترش روابط با اسرائیل محتاط بود.
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ، گفتمان جدیدی در سطح منطقه ای شکل گرفت که بر تمدن شرقی و هویت در برابر آنچه که استعمار غربی و امپریالیسم نامیده می شد ، شکل گرفت. در این میان ، اسرائیل بار دیگر سمبل تحمیل سیاست های غربی در بین ملل شرقی بود.
در پس از جنگ ، اسرائیل به جای تعریف در جنوب جهان ، هویت خود را در شمال جهان در کنار قدرتهای غربی به رسمیت شناخت. این همان تفاوت های فرهنگی و هویتی بین مردم در خاورمیانه است که بارها و بارها به جنگ هایی که اسرائیل بوده اند منجر شده است.
بنابراین ، می توان گفت که اگرچه رهبران اسرائیلی ممکن است گمان کنند که با شروع جنگ و حمله به تأسیسات هسته ای در کشورهای دیگر ، آنها می توانند امنیت جسمی را فراهم کنند ، اما بدون شک می دانند که هویت و امنیت وجودی هرگز حاصل نمی شود.
در دو هفته گذشته ، علی رغم مواضع برخی از دولت ها ، پیام های زیادی از سوی دانشگاهیان کشورهای مختلف جهان برای ابراز همدردی و همدردی با مردم ایران وجود داشته است ، که حاکی از جهت گیری عموم مردم از افکار عمومی جهان نسبت به این جنگ است.بشر اما در این میان ، آنچه توجه بیشتری به آن نیاز دارد این است که بسیاری از پیام های دریافت شده از دانشگاهیان تمدن مشترک ما در سطح منطقه ، از استانبول تا دهلی نو و از آستانه تا دوحه تأکید کرده اند.
اولی آنها می گویند که آنها دعا می کنند که مردم ایران در امان و پیروزمند باشند.
دوم آنها اصرار داشته اند که دائماً اخبار را دنبال می کنند و توصیه می کنند که ما شهرهای بزرگ را ترک کنیم و به مکان های امن تر برویم. برخی حتی با مهربانی اظهار داشتند که اگر جنگ ادامه یابد ، آنها آماده استقبال از دوستان ایرانی در کشور و خانه خود هستند. وت سوم در بسیاری از پیام ها ، به ویژه از کشورهای منطقه فرهنگی نوروز ، به وضوح خاطرنشان شد که آنها از ایران به عنوان سمبل هویت تمدن ، که آنها نیز متعلق به آنها هستند ، حمایت می کنند.
ما می دانیم که شعر و ادبیات بخش مهمی از فرهنگ تمدن ما را تشکیل می دهند. این روزها ، بسیاری از دوستان دانشگاه در کشورهای مختلف منطقه مورد توجه قرار گرفته اند. به عنوان مثال ، من یکی از آنها را که نویسنده ای از افغانستان است و یک ساکن اروپایی در اینجا به اشتراک می گذارم:
تهران یک خانم زخمی است
خواهر کابل
این یک شعر خونین است
در دادگاه دو هزار و پانصد سال تمدن
و داستان مبارزه و صبر
در شهنام
تهران
منشور سیروس است
خون آلوده در پنجه های جنگ جنگ
و این پرسپولیس است
به طور گسترده ای به فردا بخیهید
تهران قلب ماست
از لاهور به کابل لگد می زند
از دوشنبه تا سمرکند
از بوخارا تا بلخ
و از هرات تا ایسفاهان
تهران زندگی ماست.
در این شعر ، و در بسیاری از پیام های همدلی دیگر که تا به امروز به دانشگاه های ما رسیده اند ، حمله اسرائیل به ایران نه جنگی برای مسائل هسته ای و نه جنگ علیه موضوعات ایدئولوژیک و مذهبی ، بلکه جنگ بین تمدن ها است. حمایت ایالات متحده و متحدین اروپایی خود از اسرائیل اعتقاد بسیاری از دانشگاهیان منطقه را که برای حفظ بنیادهای فرهنگی و تمدن خود به همگرایی بیشتری نیاز دارند ، تقویت کرده است.
در این شرایط ، به نظر می رسد که دانشگاهیان کشورهای آسیایی ، از یک سو ، باید در مورد ارزش ها و هویت های مشترک فرهنگی ما در چارچوب تمدنهای طولانی مدت ما شناسایی شوند و گفتگو کنیم و از طرف دیگر ، می توانیم به روش های گفتگو با سایر تمدن ها برای ایجاد صلح و امنیت پایدار فکر کنیم. اگر بتوانیم روشهای مدنی بیشتری برای تعامل با روشهای دیپلماسی ، دیپلماسی و به رسمیت شناختن اختلافات پیدا کنیم ، نمی تواند به جنگ منجر شود.
در دهه 1980 ، هنگامی که هانتینگتون ایده برخورد با تمدنها را به وجود آورد ، از جمله انتقادات مختلفی که از سراسر جهان به وجود آمده است ، ابتکار عمل “گفتگو بین تمدن ها” توسط سید محمد خاتامی رئیس جمهور آن زمان در سازمان ملل معرفی شد و زمینه ای برای سال فراهم کرد. امروز ، به نظر می رسد که راه تثبیت منطقه بازگشت به همان ایده است.
1
منبع: www.khabaronline.ir
