آموزش و پرورش حقیقت ساز است. دستگاهی که با پوشش حقیقت در قالب برخی گزاره های آموزشی در سنین پایین سعی در تربیت نسلی با رفتار قابل پیش بینی و قابل کنترل دارد. اهمیت این موضوع به حدی است که جامعه شناسانی چون لوئیس آلتوسر نظام آموزشی را یکی از سازوکارهای ایدئولوژیک حکومت می دانند که توانسته است با نهادینه کردن ارزش های نظام جهانی سرمایه داری به تداوم آن کمک کند و جامعه شناس دیگری. مانند پیر بوردیو، نظام آموزشی را عامل مهمی در بازتولید نابرابری های اجتماعی می داند. معرفی می کند
آموزش و پرورش ابزاری حقیقت‌ساز است زیرا می‌تواند برخی از منویات ساختار قدرت را در قالب کتاب‌های درسی و برنامه‌های آموزشی به عنوان امری بدیهی و بدون نیاز به تفکر و توقع از آن‌ها به مخاطبان ارائه کند. البته واضح است که به دلیل ناسازگاری زیرنظام های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی در ایران، نظام رسمی آموزش و پرورش کشور هرگز نتوانسته است برنامه های ساختار قدرت را به اندازه کافی اجرا کند و در آینده نهادینه کند. نسل ها برخی از حقایق در نظام آموزشی کشور به شرح زیر است:
– پدیده کنکور که به گفته جامعه شناسان اکنون به نظام نظم آفرینی برای زندگی دانش آموزان و آماده سازی برای موفقیت در آن تبدیل شده است. تاکید بر دروس ویژه در مدارس ابتدایی و رقابت برای پذیرش در مدارس تیزهوشان برای برنامه ریزی برای مطالعه و یادگیری تندخوانی و روش های تست زنی به امری بدیهی تبدیل شده است. از سوی دیگر، مدارس هیچ برنامه ای برای آموزش مشارکتی مهارت های زندگی ندارند و عملاً نسلی تک وجهی و غیراجتماعی را وارد عرصه زیست اجتماع می کنند.
– لزوم رعایت رفتار استاندارد دانش آموزان در زمینه هایی مانند نوع پوشش، مدل مو و رفتار به عنوان یک واقعیت بدیهی باعث از بین رفتن تفاوت های فردی در نظم عقیدتی مدارس و حاکم شدن نوعی یکنواختی مکانیکی شده است. . در این راستا مسئولان مدارس محدودیت‌های غیرعادی را برای دانش‌آموزان مختلف در نظر گرفته‌اند و این را مایه افتخار خود می‌دانند.
– در ارائه برنامه های آموزشی، فرض اصلی این است که کودکان را لوح های خالی تصور کنیم و ضرورت هدایت یک سویه و شعاری است. به همین دلیل است که روش های غیرمشارکتی در تعلیم و تربیت به کانون توجه نظام تعلیم و تربیت تبدیل شده و با بمباران برخی آموزه های آموزشی ناکارآمد، تلاش شده تا دانش آموزان را تربیت کنند، نسلی مطیع و مطیع ساختار قدرت. تلاش هایی که نه تنها به نتیجه نرسید، بلکه به دلیل بی توجهی به واقعیت های اجتماعی، باعث شکل گیری شخصیت دوگانه در بین دانش آموزان شده است.
نکته پایانی: در ایران امروز بسیاری از عرصه های فرهنگی-اجتماعی از جمله نظام آموزشی به جولانگاه دولت و بازار تبدیل شده و به وظیفه ذاتی خود یعنی تربیت انسان های شجاع، مسئولیت پذیر و منضبط ناکام مانده اند. بنابراین ترویج تفکر انتقادی در مدارس می تواند اعتماد به نفس بیشتری را برای دانش آموزان در این رقابت نابرابر به ارمغان آورد.
* منبع: کانال نویسنده
بیشتر بخوانید:
چرا ایرانیان تاریخ خود را نمی خوانند؟
چرا شعرهای فردوسی، سعدی و حافظ هنوز نو است؟
چرا ما لیاقت آقا سعید را نداشتیم؟!
اعلام رتبه ایران از نظر خشونت در بین 142 کشور جهان
ببمانیم و بسازیم؛ ما همین ایران را داریم
نامزد انحصاری بدون “نسخه انحصاری”?
216216
منبع: www.khabaronline.ir
