نقل از کردن پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان، رضاقلی خان جد بزرگ خاندان هدایت از اهالی محله چلمیدان و از معاصران ناصرالدین شاه بود. این مرد به دلیل موقعیت شغلی و اجتماعی خود بسیار مورد توجه مقامات دولتی و مردم عادی بود.
همشهری نوشت: رضا قلیخان هدایت معروف به لله باشی از نویسندگان معروف عصر ناصری است. این نویسنده مشهور دوره قاجار که رئیس مدرسه دارالفنون، سفیر ایران در خوارزم و… نیز بود، در 27 خرداد 1179 در تهران به دنیا آمد. به نقل از حمیدرضا نارنجی نژاد تهران پژوه، رضا قالیخان از ملاکان معروف محله سنگلج بود که در زمان حیات خود علاوه بر مسجد و مدرسه، غسالخانه و آب خوری نیز در این محله برای رفاه حال مردم احداث کرد. ساکنان
رضاقلی خان تکیه در چهارراه سیروس روبروی کوچه تکیه قدیم ساداتخوی یکی از معروف ترین و طولانی ترین تکیه های تهران قدیم در محله سنگلج بوده و در کنار این تکیه مسجد و آب خوری و آب انباری ساخته شده است. . تکیه رضاقلی خان نیز در اصطلاح امروزی مجموعه ای فرهنگی به شمار می رفت و مردم در سایر ماه های سال علاوه بر مناسبت های مذهبی ایام محرم و صفر از خدمات آموزشی و فرهنگی این مجموعه استفاده می کردند. اما این خدمات آموزشی چه بود؟
نارنجانی نژاد در این باره می گوید: در قدیم تکیه و مساجد همیشه برای عموم باز بود و به هر دلیلی طلاب در تکیه رضاقلی خان در حجره هایی که حجره نامیده می شد درس می خواندند. اساتید این رشته در طول سالیان متمادی به تدریس دروس دینی برای علاقه مندان به این رشته پرداخته اند برای مسافران و کسانی که در راه هستند.”
در قدیم در مقابل این تکیه محوطه میدانی وجود داشت که در آن تعزیه اجرا می شد. در دوره پهلوی اول به دلیل احداث خیابان سیروس قسمت عظیمی از مسجد و تکیه این موقوفه ویران شد و اکنون قسمت کوچکی از این تکیه با میخانه ای قدیمی باقی مانده است. امروز سرپرستی تکیه و سقاخانه که متولی تکیه قاجاریه سادات آخوی نیز هستند، بر عهده خانواده «سادات آخوی» است.
منبع: www.khabaronline.ir
