
به نقل از خبرگزاری اخبار آنلاین مصطفی بسمل، در کانال دانشبه نحوه اعتماد مردم به دیگران می پردازد. به گفته وی، “بخش عمده ای از دانش و باورهای ما ناشی از اعتماد ما به دیگران است. این اعتماد نه تنها شامل باورهای علمی (مثل سیگار باعث سرطان می شود) بلکه شامل اطلاعات شخصی مانند تاریخ تولد نیز می شود. اما اعتماد ما چگونه است. در دیگران توجیه شده است؟”
وی در پاسخ به این پرسش به دو شاخص اصلی برای چگونگی اعتماد یابی اشاره کرده و می نویسد: «در مورد توجیه اعتماد دو تحلیل کلی وجود دارد:
1. تجزیه و تحلیل شواهد اعتماد
تجزیه و تحلیل شواهد اعتماد به این معنی است که اعتماد به یک شخص یا نهاد تنها زمانی موجه است که شواهد کافی وجود داشته باشد که نشان دهد آن شخص یا نهاد دارای دانش کافی و حسن نیت است. یک مرجع معرفتی باید دانش کافی و تخصص لازم را در آن زمینه داشته باشد. علاوه بر این، مرجع باید حسن نیت داشته باشد و مایل به ارائه اطلاعات صحیح باشد. حتی اگر انسان خیلی متخصص باشد، اگر حسن نیت نداشته باشد، نمی توان به او اعتماد کرد. به عنوان مثال، یک پزشک به نتایج یک آزمایش اعتماد می کند، زیرا همکار که آزمایش را انجام داده، صلاحیت دارد و سابقه خوبی دارد. بنابراین، این اعتماد مبتنی بر ارزیابی منطقی از شایستگی و حسن نیت همکار وی است. با این حال، برخی از منتقدان بر این باورند که این نوع تحلیل از اعتماد تنها در برخی موارد معقول به نظر می رسد و همه جنبه های اعتماد معرفتی را در بر نمی گیرد.
2. تحلیل انگیزشی اعتماد
تحلیل انگیزشی اعتماد به این معناست که اعتماد به یک مرجع معرفتی صرفاً مبتنی بر ارزیابی شواهد نیست، بلکه عوامل انگیزشی و روانی نیز نقش مهمی در ایجاد و حفظ اعتماد دارند. مردم گاهی اوقات به دلیل رابطه عاطفی و عاطفی که با مرجع دارند، بدون بررسی کامل شواهد یا ارزیابی منطقی به آنها اعتماد می کنند. اعتماد به یک مرجع معرفتی گاهی ناشی از احساسات یا فرضیات فرهنگی یا اجتماعی است که شخص نسبت به مرجع دارد. برای مثال، در بسیاری از جوامع، مردم به معلمان، پزشکان یا رهبران مذهبی خود اعتماد دارند. البته این تحلیل خالی از انتقاد نیست. یکی از مشکلات آن این است که منجر به اعتماد بیش از حد ساده لوحانه می شود. اعتماد بی چون و چرا به یک مرجع بدون ارزیابی منطقی گاهی منجر به پذیرش باورهای نادرست یا تصمیمات اشتباه می شود.
216216
منبع: www.khabaronline.ir