پایگاه اندیشه و فرهنگ مبلغان خلاصه بخشی از سخنرانی حجت الاسلام محمدتقی یارمحمدیان; مدیر گروه مطالعات تطبیقی مؤسسه بین المللی امامت در نشست علمی «بازخوانی تحولات امامت شناسی در صد سال حوزه علمیه قم» به علاقمندان تقدیم می کند:
سه گروه در تحقیق امامت
- امامت پژوهی در آثار حوزه علمیه است که در چند سطح توضیح داده شده است; سطح اول مراجع تقلید و بزرگان حوزه قم که به 20 مرجع تقلید اشاره کردم، یعنی این 20 مرجع تقلید، گرچه محور مطالعاتشان فقه و اصول است و علیرغم کثرت کار علمی، ایشان. در بحث امامت نیز بحث کردند و کتاب نوشتند و کتابخانه هایی تأسیس کردند و یا مؤسسه ای ایجاد کردند که نمونه بارز این مراجع آیت الله اعظمی سبحانی است که 100 تألیف در این زمینه دارد.
- گروهی از این اندیشمندان فعالیت خود را منحصراً معطوف به بحث امامت کرده اند، اما اندیشمندان دیگری نیز هستند که در کنار سایر فعالیت های خود به علم امامت پرداخته اند، مانند آقای ربانی گلپایگانی یا علامه طباطبایی که از بزرگان دوران امامت هستند. حوزه شیعه و المیزان. اما آثاری درباره امامت دارند.
- قسمت دیگر این مقاله نیز در مورد کسانی که در بحث امامت مغرض هستند، بحث شده است و باز این افراد به چند دسته تقسیم می شوند; اول منحرفین در بحث امامت، دسته دوم کسانی هستند که مقام امام را پایین آورده اند و دسته سوم کسانی هستند که در مورد امام غلو می کنند. البته منظور ما این نیست که غول داریم، بلکه برخی افراطی هستند. کسانی که به امامت الهی امام اعتقادی ندارند و نصب الهی را قبول ندارند، در بحث امامت منحرف هستند، یعنی از دیدگاه امامیه فاصله گرفته و به سلفی گری و رویکرد اهل سنت نزدیک شده اند.
- دسته اول فکری نظام فکری منسجمی دارند، اما گروه پایین این نظام را ندارند و در افکارشان اختلافات فراوانی وجود دارد; کسانی هستند که امامت شیعه را مانند علمای امامیه قبول دارند، اما در علم و عصمت اشکال دارد، اما کسانی هم هستند که بسیاری از مراجع امامت را انکار می کنند.
بنیانگذاران انحراف در امامت
- این سه گروه بزرگترین انحراف را در امامت ایجاد کردند; گسترش نفوذ فراماسونری نیز به انحرافات امامت دامن زد و گروه دیگر افرادی مانند شریعت سنگلجی بودند که از دوستان رضاخان بودند و با روی کار آمدن رضاخان صد در صد مورد اعتماد شاه بودند. و تلفیق قدرت رضاخان و تفکر این شخص مانند ترکیب سعودی و افکار محمد بن عبدالوهاب است. پیوند خورد و باعث توسعه و رشد انحراف در امامت شد.
- وقتی شخصیت های منحرف در بحث امامت را بررسی می کنیم، همه آنها یک سری مشکلات داشتند، مثلاً معمولاً یتیمی بودند که با بدبختی بزرگ شدند و خیلی تحقیر شدند یا از نظر اخلاقی نمی توانستند روی خودشان کار کنند. اکثر این افراد فقر را تجربه کرده اند. انحراف در امامت در قم نیز از زمانی شروع شد که جریان انحرافی امامت در تهران (عمدتاً سنگلجی) با قم و افرادی مانند حکمی زاده پیوند برقرار کرد. علی اکبر دهخدا با عمویش طالقانی هم اتاقی بود و آقای طالقانی نیز در تهران با مرحوم بازرگان ملاقات داشت و حکمی زاده نیز از طریق آقای طالقانی به این جلسات دسترسی پیدا کرد.
- کم کم آقای کسروی چشم به این دیدار و سلول حکمی زاده در قم باز کرد. حکیمی زاده سه دوره از صفات و ویژگی های دینی و اخلاقی را پشت سر گذاشته است. دوران حسن نیت که دوران نوجوانی و جوانی بود که قائل به امامت شد و بر موقوفه مرحوم آخوند حاشیه نوشت و نزد آیت الله عبدالکریم حائری یزدی بانی منبر رفت. دوره دوم او از سال 1313 شروع می شود و مقاله ای به نام بت پرستی نوشت و زیارت ائمه معصومین (ع) را شرک خواند و آن را زیر سوال برد. دوره سوم نیز دوره انزوای او بود.
مبانی کهانت امامت
- سیدابوالفضل برقعی مهمترین آثار انحرافی را نوشته و پرکارترین نظریه پرداز جریان انحرافی است که بیش از 76 اثر دارد و 9 اثر او در باب امامت بسیار حائز اهمیت است. جریان فکری این افراد کم کم به شهرهای دیگر کشور هم سرایت کرد. شخصیت دیگر حیدرعلی قلندریان بود که ده کتاب و رساله نوشت و در سال 1319 به قم آمد.
- اصول کلی امامت پرهیز از کاهنان، مقام امامت چند موضوع است از جمله; مبالغه در اعتقادات امامت، ایجاد این اندیشه ها توسط نزدیکان و اصحاب ائمه علیهم السلام، دوری جستن از قرآن، بی خردی و اقتباس عقاید از اندیشه های کهن.
منبع: www.khabaronline.ir
