حسن امیدوار: ایران باید مسیر استراتژیک خود را تغییر دهد/ جامعه ایران به شرایط گذشته بازنخواهد گشت

به نقل از خبرگزاری یوبیک آنلاین، یکی از سخنرانان اولین پنل در همایش «امکان و موانع وحدت ملی در ایران امروز چیست»، دکتر حسن ابراز امیدواری کرد سخنان وی در کانال باشگاه اندیشه منتشر شود. این پنل با همکاری گروه صلح انجمن جامعه شناسی ایران در روز چهارشنبه 9 آبان 1403 با حضور سعید معیدفر، صادق زیباکلام، علی محمد هاشمی، احمد بخارایی زهرا نژاد بهرام برگزار شد.

حسن امیدوار جامعه شناس در اولین نشست گروه علمی و تخصصی فعال در حوزه علوم اجتماعی به بررسی مفهوم وفاق اجتماعی و اهمیت آن در شرایط اجتماعی و سیاسی امروز ایران پرداخت. وی در این نشست اظهار داشت: هدف از این نشست گسترش درک علمی مقوله صلح و همبستگی اجتماعی و همچنین ایجاد درک صحیح از نیاز جامعه به آرامش و وفاق بود.

امید در ادامه توضیح داد: در ابتدای جلسه دو مفهوم مهم در ادبیات صلح مطرح شد: صلح منفی و صلح مثبت. صلح منفی به طور سنتی به معنای فقدان خشونت و درگیری است که کانون توجه نسل اول صلح طلبان بود. این افراد بر این باور بودند که برای ایجاد جامعه ای آرام باید به آرامش درونی و مسائل روانی مردم توجه کرد. اما مطالعات اخیر نشان داده است که این دیدگاه تاثیر قابل توجهی نداشته است.

وی افزود: محققان به این نتیجه رسیدند که خشونت و صلح ویژگی های ذاتی نیستند، بلکه ساختارهای اجتماعی و اقتصادی هستند که این تغییر نگرش به تعریف جدیدی از صلح به نام «صلح مثبت» منجر شد؛ صلحی که نه تنها بر عدم وجود صلح تأکید می کند. خشونت مستقیم، بلکه مسائلی مانند خشونت غیرمستقیم، هماهنگی اجتماعی و عدالت اجتماعی.

وی سپس به مفهوم وفاق اجتماعی و اهمیت آن در همبستگی و اتحاد بین گروه های مختلف جامعه پرداخت و گفت: وفاق اجتماعی که در ابتدا مربوط به همبستگی حقوقی است به مجموعه حقوقی اطلاق می شود که هدف آن تقویت پیوند بین افراد است. در جامعه مفاهیمی مانند حق توسعه، حق بر صلح و حق محیط زیست به عنوان مفاهیم کلیدی مطرح شد که در جمهوری اسلامی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی همچنین به سابقه فراخوان های «تفرق ملی» در کشورهای مختلف اشاره کرد و تصریح کرد: این فراخوان ها معمولاً از سوی دولت ها یا گروه های ذی نفع برای جلوگیری از تهدیداتی که همبستگی اجتماعی را تضعیف می کند مطرح می شود. در ایران نیز این سوال مطرح است که چه چیزی می تواند جایگزین پیوندهای قدیمی مانند خانواده، گروه های مرجع یا روحانیت شود که به دلیل شرایط مختلف ضعیف شده اند.

حسن امیدوار تاکید کرد: با توجه به شکاف طبقاتی و ناهماهنگی اجتماعی که در جامعه ایران وجود دارد، بحث ها و پژوهش های این نشست می تواند به ارائه راهکارهای علمی و عملی برای تقویت وفاق اجتماعی و وحدت ملی کمک کند. وی همچنین از نظریات جامعه شناسانی مانند منتسکیو نیز یاد کرد که به پیچیدگی روزافزون جوامع و افزایش فردیت در افکارشان توجه دارند و قرارداد اجتماعی را به عنوان راه حل مطرح کرده اند.

با اشاره به لزوم تقارن و هماهنگی در شرایط کنونی جامعه ایران، بیش از پیش احساس می شود.با وجود همه مشکلات و چالش‌ها، وضعیت شکننده کشور و بحران‌های دائمی پیرامون آن، اقتصاد کشور را آسیب‌پذیر و وضعیت اجتماعی را بسیار آشفته کرده است. انواع آسیب های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به شکل غیرقابل کنترلی در حال ظهور است و این روند هر روز شدت بیشتری می یابد.“

وی تصریح کرد: در چنین شرایطی نیاز مبرم به چاره اندیشی برای بازگشت به یکدیگر و برداشتن گام مثبت برای کشور عزیزمان احساس می شود. اگر این روند ادامه یابد، کشور ما روز به روز ضعیف تر شده و همسایگان ما به تهدیدی جدی تبدیل خواهند شد. جامعه ایران امروز دیگر نمی تواند به شرایط گذشته فکر کند و باید به همبستگی ملی دست یابد. این همبستگی تنها راهی است که می تواند ما را به بازگشت به یکدیگر و تقویت کشور سوق دهد.»

عمرید با بیان اینکه مشکل حکومت داری تنها به رضایت مردم محدود نمی شود؛ وی افزود: برای بقای خود دولت نیز باید انعطاف‌پذیری مهمی از خود نشان دهد.نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد تغییر جهت استراتژیک حکمرانی است. در شرایط فعلی واقعاً در شرایط خطرناکی قرار داریم و ادامه این وضعیت می تواند به موجودیت کشور آسیب جدی وارد کند.”

بیشتر بخوانید:
علی محمد هاشمی: تغییرات در ساختار نظام نباید مبتنی بر اشتباهات گذشته باشد/ توافقات اجتماعی زمانی مؤثر است که مبتنی بر درک مشترک و صادقانه طرفین باشد.
احمد بخارایی: مدیریت صحیح مناقشه موجود هماهنگی زیادی به همراه دارد/ رقابت در ایران به عنوان یک عامل اساسی عمل می کند.
زهرا نژاد بهرام: هنوز نتوانسته ایم راه آینده را پیدا کنیم/ عضویت مردم در شبکه های اجتماعی برابر است با اختلاف اندک مراکز استان ها و شهرستان ها.
معیدفر: رسیدن به هماهنگی یک توهم است/ افراد با حجاب های مختلف در مترو یا خیابان به یکدیگر احترام می گذارند/ حاکمیت مانع از تعامل آزادانه افراد و گروه ها می شود.

216216