«هویت فرهنگی در گفتارهای شاهنامه فردوسی» منتشر شد – یوبیک آنلاین ایران و جهان

به نقل از یوبیک آنلاین، کتاب «هویت فرهنگی در گفته های شاهنامه فردوسی» اثر اشرف سراج به تازگی توسط بنیاد ایران شناسی منتشر شده است.

تمرکز اصلی این کتاب پژوهشی بر مسائل فرهنگی نهفته در گفتارهای شاهنامه است. شناخت جامعه از طریق زبان یکی از حوزه های مهم مطالعاتی است که نویسنده در این کتاب به آن توجه داشته است. این کتاب با مطالعه و تحلیل گفتارهای شاهنامه، لایه‌های فرهنگی نهفته در آن را کنده و برخی از ویژگی‌های فرهنگی ایرانی را از طریق آن‌ها شناخت.

کتاب هویت فرهنگی در گفتارهای شاهنامه فردوسی در 3 فصل تنظیم شده است. فصل اول این کتاب با عنوان «جایگاه زبان در مطالعات فرهنگی» به این موضوع می پردازد که زبان ها حاوی دانش فرهنگی و اجتماعی جوامع هستند و ادبیات که ابزار اصلی آن زبان است، بستر مناسبی برای انتقال فرهنگی است. میراث به نسل های دیگر متون ادبی با بازنمایی تاریخ، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی کمک شایانی به شناسایی هویت فرهنگی و اجتماعی ملت‌ها می‌کنند و مطالعه و تحلیل آن‌ها نه تنها برای شناخت بهتر فرهنگ‌های مختلف، بلکه برای حفظ و تقویت فرهنگ اهمیت دارد. هویت جوامع این فصل نشان می دهد که شاهنامه فردوسی به عنوان یکی از ارزشمندترین آثار ادبی زبان فارسی چگونه در پایداری زبان و فرهنگ ایرانی نقش بسزایی داشته است. شاهنامه حاوي داستانهاي فراواني است كه گفتار بخش مهمي از آنهاست. فردوسی به گفتارها توجه ویژه ای داشت و آن ها را از زبان شخصیت های داستان ها بیان می کرد. اغلب شخصیت‌های شاهنامه در عین برخورداری از ویژگی‌های شخصیتی منحصربه‌فرد، دارای موقعیت اجتماعی متفاوتی هستند که در گفتارشان بازنمایی می‌شود. فردوسی با استفاده از گفتار، گرایش های خودآگاه و ناخودآگاه شخصیت ها را نیز معرفی کرده است. آنچه در گفتارهای شاهنامه بسیار حائز اهمیت است، نحوه بیان خواسته های شخصیت ها با توجه به موقعیت فرهنگی و اجتماعی یا بافت موقعیت است که نویسنده این کتاب به آن توجه داشته است. عناوین فرعی این فصل عبارتند از: «هویت و زبان فرهنگی»، «زبان شناسی و مطالعات فرهنگی»، «متن ادبی و هویت فرهنگی» و «هویت فرهنگی ایران در گفتارهای شاهنامه فردوسی».

در فصل دوم کتاب با عنوان «ساختار و چینش متن گفتار در شاهنامه فردوسی» هفت موضوع گفتاری از شاهنامه با ترکیبی از چند روش زبانی انتخاب و امتحان شده است. یک فرهنگ باید در سطح زبان شناسایی شود و روش های خاص آن برای تأثیرگذاری بر مخاطب معرفی شود. داده های به دست آمده در این فصل، علاوه بر اینکه نکات جدیدی را در بلاغت شاهنامه مطرح می کند، اطلاعات فرهنگی و اجتماعی بسیاری را که از لایه های پنهان متن به دست آمده است، آشکار کرده است. عناوین فرعی این فصل عبارتند از: «شاهنامه فردوسی»، «گفتار به مثابه ساختار فرهنگی در شاهنامه فردوسی»، «آرایش و انسجام متن انواع گفتار در شاهنامه فردوسی از جمله: درخواست، عذرخواهی، زن زنی، مشورت، مرثیه، سخنان پادشاهان و خودگویی».

در فصل سوم و پایانی کتاب با عنوان «ساختارهای زبانی و فرهنگی در گفتارهای شاهنامه فردوسی» داده ها از زوایای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و یافته های نهایی پژوهش ارائه شده است. عناوین فرعی این فصل عبارتند از: «الگوی چینش و انسجام متن در هفت گفتار شاهنامه فردوسی»، «آرایش و ژانر متن»، «رابطه چینش متن و عوامل انسجام با هویت فردی-فرهنگی، از جمله: متن. چیدمان و ترغیب مخاطب، چیدمان متن و شخصیت، عوامل انسجام و ترغیب مخاطب، عوامل انسجام و شخصیت، و خودگویی و شخصیت». در بخش پیوست کتاب، جداول مربوط به سخنرانی ها و همچنین فرهنگ لغت فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی وجود دارد.

این کتاب در 160 صفحه منتشر شده است.